’पेट्रोनस चार्म’ - १

पामराचा मॅनेजर - पराग - चे पुण्यनगरीत पदार्पण झाले आणि पामराच्या प्रवासाचे प्लॅनिंग सुरू झाले!

’प’ चा अनुप्रास पुरे :)

अर्चनाला भेटून मला तब्बल दोन वर्ष झाली असल्याने मी या ट्रिपची अगदी चातकासारखी वाट पाहत होतो.

Approval, B1 visa, Currency in Dollars, E-ticket अशी Flight ची वर्णमाला आकार घ्यायला लागली. २७ जून ही प्रवासाची तारीख मुक्रर झाली. शुक्रवारी रात्री/ शनिवारी पहाटेची फ्लाईट घेतली की शनिवारीच दुपारी/ सायंकाळी अमेरिकेत पोहोचता येतं आणि मग रविवारची विश्रांती घेऊन सोमवार पासून कामाला जुंपून घेता येतं. अमेरिकेस जावयाचे असले की माझ्यापेक्षा आई बाबांनाच जास्त तयारी करावी लागते ! अर्चनासाठी पाठवायच्या वस्तू आणि त्या वजनाच्या मर्यादेत बसताहेत का नाहीत याच्या चाचण्या ! एकदा वस्तूंचे वजन, मग पूर्ण बॅग चे वजन, मग ते नीट भरत नाही म्हणून माझे बॅग सकट वजन वजा माझे वजन ! आणि सर्व चाचण्यांचे निकाल वेगवेगळे ! नुकतेच आपल्या अणुचाचणीचे घोळ ऐकतोय, म्हणजे मी एकटाच काही चाचणीत घोळ घालत नाही तर :)

पूर्वी सामानाच्या वजनाची मर्यादा ६४ किलो असे, आता ती ४६ किलो करण्यात आली आहे :( ही आकड्यांची चुकून झालेली अदलाबदल असावी असा मला दाट संशय आहे. थोडक्यात काय, तर माझ्या प्रवासाचे उद्दिष्ट या खेपेला माल-वाहतूक कमी आणि प्रवासी वाहतूक अधिक असे होते !

मी उपलब्ध पर्यायांपैकी ’कोरिअन एअर’ हा पर्याय निवडला. या फ्लाईटला एकच थांबा आणि तोही अतिशय कमी वेळाचा असल्याने ही फ्लाईट वेळाच्या बाबतीत बरीच सुटसुटीत आहे. एकच अडचण म्हणजे मुंबईहून ही फ्लाईट रात्री ३.३० ला सुटत असल्याने तोवर तिष्ठत रहावं लागतं आणि झोपेचं खोबरं होतं ! असो. आखूड शिंगी, बहुदुधी असा पर्याय कुठून मिळणार !!

निघायच्या क्षणापर्यंत कामात व्यग्र असल्याने अर्चनासाठी विशेष कुठली भेटवस्तू घ्यायला जमली नाही, पण मग आमचे कुटुंबियांचे काही जुने फोटो - जेव्हा आम्ही दोघे बरेच लहान होतो - निवडून त्यांच्या अर्चनासाठी प्रती बनवून घेतल्या. तसंच शाळेत असतानाचे अर्चनाचे सलग अनेक वर्ष सर्व तुकड्यांत पहिल्या क्रमांकाचे बक्षीस स्वीकारतानाचे फोटो होते, ते ही घेतले.

अमेरिकेत काय काय गोष्टी करायच्या आणि खरेदी काय करायची याची एक यादीच मी आणि अर्चनाने मिळून Google Documents वर करायला घेतली ! त्यात अगदी 'Castro street वर भटकणे’ यापासून 'Torani's English Toffee syrup' विकत घेणे येथपर्यंत असंख्य गोष्टी होत्या ! या खेपेस आई बाबा घरीच असल्याने मागे राहिलेल्या कामांची काही विशेष काळजी नव्हती. माझी लाडकी ’इंडिका’ मात्र माझा मित्र प्रशांतच्या ताब्यात देऊन निर्धास्त झालो.

२००५ सालापासून मुंबईच्या पावसाने माझ्या मनात धडकी भरवली असल्याने मला स्वत:ला प्रवासाला जायचे असो वा कोणाला सोडायला/आणायला जायचे असो, मी विमानतळावर झाडू मारायच्या हिशेबानेच पोहोचतो :) या खेपेसही संध्याकाळीच मुंबईस जायला निघालो. गाडीत अजून दोन सहप्रवासी होते - एक सॉफ्टवेअर इंजिनिअर होता, तोही अमेरिकेस जावयास निघाला होता तर दुसरे गृहस्थ ’फादर’ असून ते जर्मनीस जायला निघाले होते. मुंबईला जायचे असले की सहसा चांदणी चौकातून नाहीतर सदानंद हॉटेलपाशी हायवे ला लागतो. फारतर वाकड मधून. या खेपेला बाकीचे पिक-अप्स केल्यावर ड्रायव्हर ने चिंचवड मधून जुन्या हायवे मार्गे जाऊन मग एक्स्प्रेस वे ला गाडी घेतली. चिंचवड पर्यंतचा रस्ता आता सुरेख झाला आहे. तेथून पुढे जाताना मात्र समोरून येणा-या वाहनांशी एक दोनदा टक्कर होता होता राहिली ! ’ओव्हरटेक करणे म्हणजे काय’ हे आपल्या इथे ब-याच लोकांना ’समजवण्याची’ आवश्यकता आहे. सगळा रस्ता आपल्याच बापाचा आहे असे कोण शिकवते कोणास ठाऊक ! इतकी गुर्मी आणि मस्ती, आणि स्वत:च्या आणि दुस-याच्या जिवाशी खेळ करायचा अधिकार हा बहुधा इथल्या मातीत ’जन्मसिद्ध’ असावा. बाणेर रस्त्यावर देखील युनिव्हर्सिटीच्या पुढे दुभाजक नसल्याने लोक विरुद्ध दिशेने येणा-या वाहनांच्या जागेत घुसतात. मला नेहमी एक कोडे पडते. दर वर्षी पगार वाढतात, वस्तूंच्या किमती वाढतात, पण वाहतुकीचे नियम तोडल्याचे दंड मात्र आहेत तिथेच आहेत ! या तुलनेत अमेरिकेत चौकात ’स्टॉप’ चिन्हापाशी इमाने इतबारे थांबणारे लोक पाहिले की आश्चर्य वाटते. आणि ’साम दाम दंड’ ही आपल्याच पूर्वजांची शिकवण आपण का विसरतो याचा खेद ! कदाचित जीवनातली अशाश्वतता किती आहे हे सारखे जाणवत रहावे आणि आपण ’शाश्वत’ गोष्टींच्या भजनी लागून आपली अध्यात्मिक उंची वाढावी असा शासन यंत्रणेचा उदात्त दृष्टिकोन असावा.

असो. फूड मॉल वर ’नेस टी’ चा नेम (!) पूर्ण करून पुढे मार्गस्थ झालो. लोणावळ्यापाशी आल्यावर ’गिरिशिखरांवरुनी सोगे सुटले ढगांचे’ चे विलोभनीय दृश्य पहावयास मिळाले. काही अंतरापलिकडील दृश्य दिसत नव्हते. हिरवेगार डोंगर धुक्याच्या दुलईत समाधिस्त होऊन बसले होते. हवेत गारठा जाणवत होता. पावसाच्या हलक्या सरी होत्या. अशा हवेत जर जवळपास वाफाळणारा चहा, मसाला दाणे, कणीस वा गरमागरम भजी यांतलं काहीच नसेल तर मला तो अनुभव कधीच पूर्ण वाटत नाही ! अमेरिकेत असताना मला पदोपदी तिथल्या खाद्यजीवनातलं हे उणेपण जाणवायचं ! काही वर्षांपूर्वी मी कॅलिफोर्नियातील 17 Mile Drive या विलक्षण रम्य परिसराला भेट दिली होती. तेव्हा मला ही उणीव प्रकर्षाने जाणवली होती की रस्त्याच्या कडेला एकसुद्धा ’टपरी’ नव्हती !!

लिहिता लिहिता मला असं जाणवलं की माझ्या बोलण्यात पर्यटनाचा विषय आला की अमेरिकेतीलच उल्लेख बरेचदा येतात. खरंय. गंमत म्हणजे, मी भारतात राहतो, अमेरिकेस केवळ थोड्या धावत्या भेटी दिल्या आहेत. पण या अत्यल्प कालावधीत मी अमेरिकेत जेवढा भटकलोय तेवढा इतक्या वर्षांत भारतातही भटकलो नाहीये. त्याला बरीच कारणे आहेत. त्यातलं मुख्य म्हणजे अमेरिकेत (मी पाहिलेल्या, अनुभवलेल्या) पर्यटनाला जेवढी पोषक परिस्थिती आहे त्याच्या अंशत:ही येथे नाहीये. वस्तुत: इथे निसर्ग सौंदर्याची उधळण आहे, खाण्यापिण्याची रेलचेल आहे. ही आपली मातृभूमी आहे. पण अपु-या वाहतूक, निवास इ. सोयीसुविधा, माहितीची त्रोटक उपलब्धता आणि मनावर खोलवर घाव घालणारा स्वच्छतेचा अभाव या गोष्टी ओलांडून जावेसे वाटत नाही. अमेरिकेत पहा (मी अमेरिकेची इतकी टकळी लावण्याचे कारण, भारत सोडता हा एवढा एकच देश मी थोडाफार पाहिला आहे) - रस्त्यांचे प्रचंड जाळं विणलंय, जागोजागी एक्झिट्स पाशी गॅस स्टेशन, फूड कोर्ट्स, रेस्ट रूम्स असतात, जाल तिथे सुसज्ज होटेल्स मिळतात, अगदी किफायतशीर दरात (डॉलर ला ५० ने गुणू नका !!) - फ्रीज, मायक्रोवेव्ह, कूलर हीटर सह; प्रवासासाठी भाड्याने गाड्या मिळतात ! अजून काय हवं ! आपल्याकडे ’सुवर्ण चतुष्कोनाचे’ रस्ते सोडले तर आनंदी आनंद आहे ! रस्त्यावर दुभाजक सोडा, दुभाजक पट्टा सुधा सापडत नाही, बेशिस्त बाहतुकीला जरब नाही, (मानवनिर्मित !!) स्वच्छतागृहे आस्तित्वात नाहीत :(
असो. शेवटी प्रत्येकाचा प्राधान्यक्रम निराळा असतो. ज्या लोकांची ’प्रवासाला गेलं की सगळं चालवून घ्यायचं’ अशी मनोवृत्ती नसते, त्यांना बंधनं पाळणं भाग आहे !
काही जण म्हणतील, इतकं अडतंय तर जा ना अमेरिकेत ! कोणी सांगितलंय इथं राहून चडफडायला !
अमेरिकेत जाणं हे उत्तर नाहीये. मला केवळ या सुविधा आणि ही संपन्नता नकोय. मला ती ’इथेच’ हवीये ! माझ्या देशात. मी भरलेल्या इन्कम टॅक्स मधून.

विमानतळावर पोहोचलो तर वेगळेच दृश्य दिसले ! टर्मिनल्स कडे जाणारा रस्ता बदलून गेला होता आणि इमारतीवर घुमट दिसले ! विमानतळाच्या आधुनिकीकरणाचा भाग असावा. तिकीट दाखवून आत प्रवेश केल्यावर इमारतीचा अंतर्भागसुद्धा कायापालट झाल्यासारखा दिसला. दोन वर्षांपूर्वी येथे आलो होतो तेव्हा संगमरवरासदृश दिसणा-या भिंती, खांब, जमीन जुनेपणाच्या निशाण्या अंगाखांद्यावर बाळगून उभ्या होत्या. आज मात्र विट्रिफाईड टाईल्स, स्टीलसदृश चकाकणारे खांब, पुरेशी प्रकाशयोजना - सारे काही कात टाकल्यासारखे दिसत होते. तेवढ्यात लक्षात आले - आधुनिकीकरण करताना इथल्या ’खुर्च्या’ गायब झाल्या होत्या !! आणि मी लवकर येऊन टपकल्यामुळे चेक इन सुरू व्हायला बराच अवकाश होता. माझ्यासारख्या उगाच लवकर येणा-या मूर्खांसाठी विमानतळावर आसनव्यवस्था करायचे काहीच कारण नसणार ! मग मी आजूबाजूच्या इतर मूर्खांप्रमाणे अजून एक जास्तीची ट्रॉली घेतली आणि त्यावर आरूढ झालो. तसाही आपला देह म्हणजे तरी काय, ’नर्काचे पोतडे’ ! ठेवले ट्रॉलीवर तर बिघडले कुठे !! विमानतळ प्राधिकरणाने इथे ’ठेविले अनंते तैसेची रहावे, चित्ती असो द्यावे समाधान’ किंवा ’देहेदु:ख ते सूख मानीत जावे, विवेके सदा स्वस्वरूपी भरावे’ इ. संतवचने लावून मुमुक्षू जनांस धन्य करावे.

दुसरा बदल जाणवला - मागच्या एका पोस्ट मध्ये लिहिलं आहे - प्रवाशांना सोडायला येणा-या आप्तेष्टांशी गपा मारायला एक रेलिंग सारखी व्यवस्था होती. ती गायब झाली आहे ! म्हणजे निरोप समारंभ काय असतील ते विमानतळाच्या इमारतीच्या बाहेर करायचे ! उत्तम.

थोड्या वेळाने पोटात काक वंशीयांचे कूजन सुरू झाले ! मग घरून घेतलेला डबा संपवला आणि कॉफी ढोसली. मग थोडा वेळ लॅपटॉपवर ’कंग फू पांडा’ हा माझा अतिशय आवडता ऍनिमेशन-पट पाहिला. आणि मग नंतर आजूबाजूचे ’साखरेचे पुतळे’ न्याहाळणे हा माझा आवडता वेळ घालविण्याचा छंद आहे, त्याकडे वळलो. मग एकदाचे चेक-इन काउंटर उघडले. सामानाचे वजन मर्यादेच्या आत निघाल्याने माझा जीव भांड्यात पडला ! मग इमिग्रेशन, सुरक्षा तपासणी इ. सोपस्कार आटोपून गेटाकडे कूच केले. जाग्रण झाले की अवेळी भूक लागते ! इकडे तिकडे फिरून काही किडूक मिडूक तोंडात टाकावे का अशा विचारात असताना K F C चा स्टॉल दिसला. तिथले बहुतांशी पदार्थ नॉन-व्हेज असले तरी तिथे Veggie Fingers हा खमंग आणि चविष्ट व्हेज पदार्थ मिळाला. थोड्याच वेळात बोर्डिंग सुरू झाले. आश्चर्याचा अजून एक धक्का ! एका बस मधून बरच फिरून मग विमानापाशी आलो, आणि चक्क जिना चढून विमानात जायचे होते ! जेट वे कुठे गायब झाला कोणास ठाऊक ! बहुधा नूतनीकरणाच्या कामात तात्पुरता उपलब्ध नसावा. तसंही ’जिना’ या शब्दाला भारतात आजकाल फारच महत्व आलंय ;)

काही लोक कोप-यावरून दुधाची पिशवी आणायला जावं तितक्या सहजतेने आंतरराष्ट्रीय प्रवासास निघतात ! I am far from it ! त्यामुळे प्रवास म्हणला की मला शारिरीक आणि मानसिक थकवा नेहमीच येतो. मग सीट बेल्ट लावल्यावर पापण्या कधी अलगद मिटतात तेही कळत नाही.

प्रिय अर्चनास...

16 August

प्रिय अर्चना,

एरवी मराठी म्हटले की एक तर ब्लॉग साठी लिहिले जाते, नाहीतर क्वचित ट्वीटर साठी. पण आत्ता ही फाईल मात्र तुला पाठवायचे पत्र म्हणून लिहीत आहे ! आणि त्यामुळे हे पत्र लिहिताना खूप छान वाटत आहे.

आपण म्हटलो होतो ना की गेल्या इतक्या सगळ्या दिवसांत आपल्या गप्पा खूप आणि खूप-विस्कळीत अशा होत होत्या :) इतकं काही बोलायचं होतं की कधी आणि कसं बोलावं तेच समजायचं नाही आणि मग संभाषणाचे धागे एकात एक गुंतत जायचे ! आणि दीड महिना बडबड करून पण विषय कधीच संपले नाहीत ! आणि आज सुद्धा मी अशाच गुंत्यात अडकलोय... गेला दीड महिना खरंच स्वप्नवत गेला. त्यातल्या इतक्या सुंदर स्मृती मनात गर्दी करत आहेत की पत्रात काय लिहायचं, आणि कुठल्या क्रमानं लिहायचं तेच समजत नाहीये ! पण कसंही लिहिलं तरी तुला ते नक्की आवडेल याची खात्री आहे !

SFO हून प्रवासाला सुरुवात केल्यापासून मी फ्लाईट मधे जवळपास पूर्ण वेळ झोप काढली. डोळा लागेपर्यंत, security check च्या पलिकडून हात हलवून निरोप देणारी तूच डोळ्यासमोर येत होतीस ! झोप अर्थातच काही विशेष सुखाची नव्हती - मान आणि डोके दुखायला लागले. मला फ्लाईट मधे एकतर नीट झोप लागत नाही, आणि त्यात जेवणासाठी अथवा शेजा-यांना सीट वरून उठायचं असल्यास आपल्यालाही उठावं लागतं त्यामुळे जी थोडीफार झोप लागते त्याचाही विचका होतो. त्यामुळे जेवण तर एकदाच घेतले आणि मग तू दिलेला शिरा खाल्ला. बहुतेक माझ्या परतीच्या फ्लाईटची तारीख बदलताना त्यात जेवणाचा पर्याय नोंदवायचा राहिला असावा ! त्यामुळे या खेपेला मला ’एशियन व्हेज’ पर्याय काही मिळणार नाही असे लक्षात आले ! पण मग जे कोणते जेवण मिळेल ते पाहू, ठीक वाटल्यास खाऊ असा विचार केला. उपलब्ध पर्यायांपैकी मी Bibimbap हा पर्याय निवडला ! याचा उच्चार कसा करायचा हे माहीत नसल्याने मी इंग्रजीतच लिहीत आहे. अन्यथा मूळ उच्चार माहीत नसताना स्वत:चे डोके लावून चुकीचे उच्चार ’बनविण्याच्या’ पद्धतीमुळे इंग्रजी (किंवा कुठल्याही अ-मराठी) शब्दांचे आचरट उच्चार आपल्याकडे प्रचलित झाले आहेत. उच्चार माहीत नसेल तर विचारून घ्यावा ! उदा jalapeno (’हालपेन्यो’ हा काहीसा जवळ जाणारा उच्चार आहे) ची ’जलपिनो’, ’अलपिनो’ अशी बरीच रूपे इकडे ऐकायला मिळतात :) असो. तर Bibimbap - पांढरा भात, काही भाज्या आणि 'Gochujang' (!) असे हे जेवण असते. 'Gochujang' हे मिरचीच्या पेस्ट सारखे प्रकरण असते आणि ते मला फारच चविष्ट वाटले. SFO च्या कोरियन मार्केट मध्ये मिळते बहुधा. चाखून बघ ! बाय द वे, शिरा फक्कड जमला होता ! अगदी आई सारखा !!

प्रवासात प्यायला गरम पाणी मात्र आठवणीने मागून घेत होतो. कोरियन एअर ची सेवा मला छान वाटली. अतिशय अगत्याची. फक्त आपल्या आणि कोरिअन लोकांच्या इंग्रजीचे गोत्र अजिबात जुळत नाही ! मागच्या प्रवासाची आठवण आली, मला चहा हवा होता, आणि माझा मराठी जिभेवरचा (!) ’टी’ हा उच्चार कोरिअन हवाईसुंदरीला काही केल्या समजेना ! शेवटी लिहून दाखवायची वेळ आली !!

माझा एक सहप्रवासी मंगोलियाला चालला होता तर दुसरी कन्यका - ही चांगली सुस्वरूप होती ;) - कंबोडिया ला चालली होती.

सोल च्या इंचन विमानतळावर उतरल्यावर तिथल्या प्रशासनाने प्रत्येकाची थर्मामीटरने तपासणी घेण्याची व्यवस्था केली होती आणि मगच पुढे जाऊ देत होते ! हा तापमापक कानाजवळ काही सेंटीमीटर वर धरतात आणि त्यात तापमान दिसते. ही पद्धत मला फारच आवडली - म्हणजे तापमान मोजण्यासाठी थर्मामीटर चा स्पर्श पण करण्याची गरज नाही. ही चाचणी केवळ कोरियात प्रवेश करणा-या प्रवाशांची नसून ट्रांझिट मधल्या प्रवाशांची पण करत होते. मुंबईच्या तुलनेने हा अनुभव चांगला वाटला. पण त्यामुळे एकंदर परिस्थितीचे भान येऊन मनावर एक दडपण निर्माण झाले. चाळा म्हणून आय पॉड ऑन केला, तर लक्षात आले की विमानतळावरचे वाय फाय ऍक्सेस होतंय. कुठून दुर्बुद्धी झाली, तर इ सकाळ, टाईम्स ऑफ इंडिया आणि अजून एक दोन साईट्स पाहिल्या आणि सगळ्या मुख्य बातम्या ’स्वाईन फ्लू ची परिस्थिती बिघडत चालल्या’च्याच होत्या ! थोड्या वेळाने मला मळमळल्यासारखे वाटायला लागले :) मला Air Sickness चा त्रास सहसा होत नाही. एकंदरीत मला हे लक्षण काही फार चांगले वाटले नाही. उरलेला थोडा शिरा खाऊन घेतला. गेट पाशी दोन मराठी सहप्रवासी भेटले. पैकी एक दादरचे होते, तेही x-COEPian च होते ! मग जरा चार गप्पा झाल्या.

विमान जवळपास रिकामेच होते ! त्यामुळे सगळे प्रवासी वेगवेगळ्या सीट्स वर जाऊन बसले !! ब-याच जणांनी (मी सुद्धा!!) नाकाला मास्क/ रुमाल लावले होते. मला असा भास झाला की सगळेच लोक एकमेकांकडे संशयाने पाहत आहेत :) रात्र असल्याने विमानाबाहेर अंधार होता आणि आतसुद्धा दिवे मालविल्याने पूर्ण अंधार होता. कोणी जोरात खोकले वा सटासट शिंकले की काळजाचा ठोका चुकत होता !! एकंदर काय, नैराश्य वाढवायला सर्व घटक अनुकूल होते !! मग सरळ 'Do not disturb' चा स्टिकर सीट वर चिकटवला आणि चांगली डबल शाल अंगावर घेऊन आठ तास झोपलो :)

बुधवारी रात्री मुंबई मधे उतरलो. निघायच्या आधी मला लोकांनी सांगितले होते की आता विमानतळावर खूप कडक चाचण्या होतात, ’बी प्रीपेअर्ड’ वगैरे ! अशी कुठलीही चाचणी वगैरे न घेता प्रशासनाने केवळ एक फॉर्म भरून घेतला ! मी ट्विटर वर लिहिल्याप्रमाणे आपण एके ४७ चा मुकाबला लाठीने करतो आणि स्वाईन फ्लूचा कागदी फॉर्म ने !! इमिग्रेशन ला आलो तर सगळे इमिग्रेशन ऑफिसर्स पण मास्क लावून बसले होते !! ऑफिसर ने माझा चेहरा पडताळून पाहण्यासाठी मला मास्क दूर करायला सांगितले !! बॅगेज बेल्ट वर २ बॅग्स तर लवकर मिळाल्या पण ऐन वेळी चेक इन केलेला शॉवर कर्टन रॉड काही येईना. एका गृहस्थांची छत्री आली त्यामुळे माझीही आशा पल्लवित झाली. पण सगळा बेल्ट रिकामा होईपर्यंत थांबूनसुद्धा तो रॉड काही येईना. दरम्यान २ ३ उत्साही लोक (हे नक्की कोण होते कोण जाणे !) जवळ येऊन "साहेब, सगळे सामान कस्टम्स मधून काढून देतो, नेऊ का ?" असं विचारून गेले. शेवटी मी बेल्ट पाशी एकटाच उरलो ! एकदा मनात विचार येऊन गेला की ’जाऊ दे तो रॉड’, पण तसंही मन होईना. मग विमान कंपनीच्या एक अधिकारी माझ्यापाशी येऊन चौकशी करून गेल्या आणि विचारून सांगते म्हणून त्यांनी सांगितले. मग त्यांनी ३-४ वेळा वॉकीटॉकीवरून कोणाकोणाशी संपर्क केला, पण त्याचा पत्ता काही लागला नाही. बोलताना ओळख निघाली की त्यांचे नाव ’प्राजक्ता आपटे’ असून त्यांचा भाऊ अमरेंद्र हा माझा सिमॅंटेक मधला सहकारी आहे ! मग त्यांनी आणि त्यांच्या एक सहका-यांनी माझ्याकडून काही डीटेल्स घेऊन एक फॉर्म भरून घेतला आणि सामानाचा तपास करतो म्हणून सांगितले. खरं तर हा रॉड चेक-इन करताना मला असं सांगण्यात आलं होतं की तो हरवल्यास आमची जबाबदारी नाही. तरी विमान कंपनीच्या अधिका-यांनी केलेलं सहकार्य पाहून छान वाटलं. या तपासासाठी जो फॉर्म भरला, त्या औपचारिकतेचा भाग म्हणून मला या वेळेला कस्टम्स च्या ’रेड’ चॅनेल मधून जावं लागलं :) कस्टम्स अधिका-यांनी जुजबी प्रश्न विचारले आणि जाताना ’पुण्यातील परिस्थिती गंभीर दिसते, काळजी घे’ असं सांगितलं ! ’कोरड्या’ यंत्रणेतला हा माणुसकीचा आणि आपलेपणाचा ओलावा मनाला भिडला. चार गोड शब्द बोलायला पैसे पडत नाहीत, पण बहुत लोकांना हे ठाऊक नसावं. म्हणूनच अमेरिकेत ठीकठिकाणी जे 'Have a nice day!' ऐकायला मिळे - अगदी औपचरिक असले तरी - त्याला मी आवर्जून आणि मनापासून प्रतिसाद द्यायचो.

Arrival Lobby मधून बाहेर आलो तर पहिल्यांदा नजरेला पडला एक दांडगा काळा कुळकुळीत श्वान आणि रायफलधारी पोलिस ! जरा दचकून बाजूबाजूनेच निघालो. मला क्रिस ची आठवण झाली ! तो भारतात आला होता तेव्हा मुंबई विमानतळावर उतरल्यावर भल्या मोठ्या बंदुका हातात घेतलेले सुरक्षा रक्षक पाहून त्याला चांगलेच दचकायला झाले होते !! ही गोष्ट तोपर्यंत माझ्या कधी ध्यानातच आली नव्हती. क्रिस ने याचा उल्लेख केल्यावर लक्षात आले की अमेरिकेत कॉप्स कडे शस्त्रे असतात पण ती इतकी मोठ्या बंदुकांसारखी दिसत नाहीत ! अर्थात इथे शस्त्राच्या आकारापेक्षा त्याचे कार्य फार महत्त्वाचे आहे !

ज्या कंपनीची गाडी ठरवली होती, त्यांचे प्लकार्ड असलेले कोणी दिसेना. फोन करावा तर माझ्या सेल वर रेंज नाही ! कॉइन बॉक्स वरून फोन करावा तर रुपयाचे नाणे नाही आणि कोणाकडून मागून आणावे तर ट्रॉली ढकलत इकडे तिकडे जायचे ! शेवटी एका गृहस्थाला विचारले की अमुक कंपनीची गाडी कुठे असते ? तेव्हा नशिबाने त्यास ठाऊक होते आणि तो मला पार्किंग मधे घेऊन गेला. अर्ध्या तासात गाडीची व्यवस्था झाली आणि मग पुण्याला यायला निघालो. वाटेत एक विनोदी दृश्य नजरेला पडले. रस्त्याची एक पूर्ण लेन कामासाठी बंद केली होती, आणि ते वाहनचालाकांना नीट दिसावे म्हणून पूर्ण लेनच्या बाजूला चक्क आजकाल दिवाळीत लावतात तशी लांबलचक LED दिव्यांची माळ लावली होती !! ते पाहून हसूच आले ! पण नाकावर लावलेल्या मास्क मुळे नीट हसता आले नाही :)

त्यावरून आठवले - निघायच्या आदल्या दिवशी मला मास्क आणून देण्यासाठी तू किती धावपळ केलीस ! दहा दुकाने पालथी घातली त्या मास्क साठी. आणि प्रवास चालू केल्यावर जाणवले - तो मास्क नसता तर मी मनाने चांगलाच खचलो असतो. आणि मलाच मास्क हवा असून मी शांत बसून होतो आणि तू धावाधाव करत होतीस. अर्चू, मला पहिली आठवण कसली आली असेल तर माझ्या बारावी च्या परिक्षेच्या आदल्या दिवशी मला काही गहन (!!) शंका निर्माण झाल्या होत्या, आणि माझा वेळ वाचावा म्हणून तू के एम गोखल्यांकडे जाऊन त्या निरसन करून आणल्या होत्यास !! अर्चना, तुझ्या सारखी बहीण लाभायला खूप मोठं भाग्य लागतं, जे मजजवळ आहे. काही गोष्टी प्रत्यक्ष सांगता येत नाहीत, पण किमान लिहिता येतात हे काय कमी आहे !! मी तुझ्यासाठी असे काही केल्याची मला पुसटशी आठवण पण नाहीये !! आणि किंबहुना तशी परिपक्वता सुद्धा माझ्यामधे नाहीये :(

हाय वे ला लागल्यावर पहिली आठवण कसली आली असेल तर US मधले हाय वे, Construction साठी बंद केलेल्या लेन्स आणि आपला प्रवास !! ग्रॅंड कॅनियन ला जाताना मधे हूव्हर डॅमपाशी बरेच अंतर लेन बंद होती, आठवतंय का ?

वाटेत फूड मॉलवर थांबलो, जवळपास सगळी दुकाने बंदच होती. एका दुकानातून पाण्याची बाटली घेतली, आणि मग हॅंड सॅनिटायझर ने हात स्वच्छ करून मग पाणी प्यायलो. आजूबाजूला सगळे मास्क वा रुमालधारी लोकच नजरेस पडत होते. मी आणि ड्रायव्हर दोघेच गाडीत असून दोघे एकमेकांच्या संशयाने नाके झाकून बसलो होतो :) काही काळापूर्वी रेडियो वर ऐकलेले एक नाटुकले आठवले. विषय थोडा निराळा होता. एक प्रवासी भाड्याची बैल गाडी करून एका आडवाटेने चुकलेली गाडी गाठायला निघालेला असतो आणि प्रवासी आणि गाडीवाला - दोघांना एकमेकांची भिती वाटत असते की दुसरी व्यक्ती आपल्याला वाटेत लुटेल ! म्हणून दोघेही आपापल्या शौर्याच्या बाता मारत दुस-याला घाबरवायला पाहत असतात !! तसंच आम्ही दोघे पण आपापल्या मास्क ने स्वत:ला थोडी सुरक्षितता मिळवायचा प्रयत्न करत होतो :)

सकाळी उजाडायच्या आतच घरी पोहोचलो. अजून बाहेर अंधारच होता, आई बाबांनी नाकाला रुमाल बांधला होता, ड्रायव्हर ने ही नाकाला रुमाल बांधला होता आणि मी मास्क ! बाबांनी सगळ्या बॅग्स डेटॉलच्या पाण्याने लगेच पुसून घेतल्या. आई ने फक्कड चहा बनवला आणि मग मी लगेच आंघोळ करून घेतली. एरवी या गोष्टीचा मला किती आळस आहे तुला माहीतच आहे, पण या खेपेला मनात काळजीने इतके बस्तान बसवले होते की पावले आपोआप बाथरूम कडे वळली. आपण बोलल्यानुसार पुढचे काही दिवस मी माझ्या खोलीतच राहणार आहे. 'Self Quarantine!' सहा सात दिवस. थोडा त्रास होतोय, पण इलाज नाही. राहून राहून माझ्या मनात तुलना येतीये - SFO airport वर पोहोचल्यावर मी तुला चक्क कडकडून मिठी मारली होती ! आणि घरी आल्यापासून रात्रीपर्यंत आपण बोलतच होतो ! बॅगांची उचकापाचक करत होतो... आता मात्र मी पूर्ण आयसोलेट झालो आहे. बॅग्ज मधे तू पाठविलेल्या इतक्या गोष्टी आहेत, पण त्या उघडायचा विशेष मूड होत नाहीये. पण आता पर्यंत - शनिवार आहे आज - त्याची सवय झाली आहे. अजून मी घराचा उंबरठा पण ओलांडला नाहीये !! आणि आठवडाभर तसाच प्लॅन आहे. ऑफिस मधल्या लोकांना पण चिंता वाटू नये म्हणून मी पुढचा आठवडा घरूनच काम करणार आहे.

इथे चांगलेच भीतीचे वातावरण आहे, किमान मला तरी तसं जाणवतंय. ऑफिस मधे काही लोक घरूनच काम करत आहेत, काहीजण मास्क लाऊन येत आहेत आणि कोणी चुकून एकदा जरी शिंकले, तरी त्याला लोकांच्या विचित्र नजरांचा सामना करावा लागतोय ! वृत्त वाहिन्यांवर फक्त स्वाईन फ्लू च्या बातम्या आहेत असं ऐकलं. घरी टी व्ही नाही आहे ते बरं आहे !! पण मी दर थोड्या वेळाने इ सकाळ, रेडिफ इ. साईट्स उघडून बातम्या पाहत आहे. तू वाचलंच असशील की बरीच मार्केट्स २-३ दिवस बंद आहेत. सरकारनं नाही, पण किमान लोकांनीच हा निर्णय स्वयंस्फूर्तीनं घेतला ते बरे झाले. आजच्या बातम्यांनुसार असं वाटतंय की परिस्थिती सुधारत आहे. Fingers crossed !

आपण आपल्या आयुष्यात प्रथमच अशा भितीचा आणि परिस्थितीचा अनुभव घेतोय न ! तू जरी यापासून दूर असलीस तरी तुला आमच्याहून जास्त काळजी असणार हे मला ठाऊक आहे.

पुण्यात आल्यावर काय काय करायचे याची माझ्याकडे एक मोठ्ठी यादीच होती ! पर्यटनापासून खाद्यजीवनापर्यंत. पण त्या बेतांवर तूर्तास तरी पाणी पडलं आहे !!

सकाळी उठल्यापासून झोपेपर्यंत मला गेल्या काही दिवसांच्या इतक्या आठवणी येतायत म्हणून सांगू - सकाळचा चहा, पूजा, तू मला ऑफिसला ड्रॉप करायचीस तो रस्ता, आपल्या गप्पा, कॉप कार्स, याहू चॅट, पिक अप, डबा, हॉन्ग फू मधलं ’कंग पाओ तोफू’, स्टार बक्स, डेनीज चं ग्रॅंड स्लॅम, कॉस्टको, लिव्हरमूर, स्ट्रिप, शामू, सॉसॅलिटो, म्युअर वूड्स, पॉइंट बोनिटो, बर्कली, बे ब्रिज, गोल्डन गेट, ’साधा चहा’ आणि ’खरा चहा’, हॅरी पॉटर चा ’क्रॅश कोर्स’, SFO झू, पिसारा फुलविलेला मोर, आपण ऐकलेली हिंदी आणि मराठी गाणी ... यादी अमर्याद आहे ! हॅरी पॉटरची आठवण आल्यावर एक गंमतशीर उपमा सुचलीये ! ही स्वाईन फ्लू ची साथ ’डिमेंटर्स’ सारखी आलीये ! आनंद शोषून घ्यायला, नैराश्य आणायला.. पण माझ्याकडे गेल्या दीड दोन महिन्यांतल्या आनंदी आठवणींचा इतका मोठा साठा आहे की हे सगळे ’डिमेंटर्स’, मी ’पेट्रोनस चार्म’ ने हाकलवून लावीन !! आणि पुढचे काही दिवस हाऊस-ऍरेस्ट मधे राहून मी हेच करणार आहे ! हे पत्र त्यातलंच पहिलं आहे !!

तुझाच,
निखिल

गणपतीची आरती

समर्थ रामदास स्वामी रचित गणपतीची आरती



सुखकर्ता दु:खहर्ता वार्ता विघ्नाची ।

नुरवी पुरवी प्रेम कृपा जयाची ।

सर्वांगी सुंदर उटी शेंदूराची ।

कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची ॥ १ ॥



जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।

दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥



रत्नखचित फरा तुज गौरीकुमरा ।

चंदनाची उटी कंकुमकेशरा ।

हिरेजडित मुगुट शोभतो बरा ।

रुणझुणती नुपुरे चरणी घागरिया ॥ २ ॥



जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।

दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥



लंबोदर पीतांबर फणिवर बंधना ।

सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना ।

दास रामाचा वाट पाहे सदना ।

संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवरवंदना ॥



जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।

दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥

कृतज्ञता !

पुण्यात स्वाईन फ्लू ने धुमाकूळ घातला आहे. अनेक लोकांनी घरीच राहणे पसंत केलं आहे. शाळा, महाविद्यालयं, सिनेमागृहं, होटेल्स, बाजार बंद आहेत - जणू स्वयंघोषित संचारबंदीच आहे !

पण याच वेळी काही हात स्वाईन फ्लू ला प्रतिबंध करायला झटत आहेत. डॉक्टर्स, परिचारिका, रुग्णालयांतील कर्मचारी, तपासणी केंद्रे, एन आय व्ही आणि इतर अनेक घटक. त्यांचे आभार मानावेत तितके कमीच आहेत. त्यांच्या प्रती मनात कौतुक आणि कृतज्ञता याच भावना आहेत !

लाकूड तोड्या आणि फॉरवर्ड्स

गेल्या रविवारी मी येथे लिहिलेल्या ’प्रामाणिक लाकूड तोड्या’ची कथा मलाच इ-मेल वर फॉरवर्ड होत मिळाली !! ती कथा लोकांस आवडली, फॉरवर्ड करावीशी वाटली, याचा आनंद झाला.

परंतु अशा कथा (माझी अथवा इतर कोणत्याही लेखकाची असो), फॉरवर्ड करताना ’लेखकाच्या नावासह’ ती फॉरवर्ड करण्याचे सौजन्य दाखवावे अशी माझी अपेक्षा आहे आणि ती अजिबात अवास्तव नाही !

ज्या कोणी ही कथा ब्लॉग वरून कॉपी केली त्यांनी आपली सदसदविवेक बुद्धी जागृत ठेवावी अशी त्यांना विनंती.

प्रामाणिक (ला)कोड तोड्या

कलियुगातील गोष्ट आहे.

एका गावात दोन (ला)कोड तोडे म्हणजेच साहेबी भाषेत Software Engineers राहत होते. पोटाची खळगी भरण्यासाठी दोघेही कोडिंग करायचे. त्यांतील एक कोड तोड्या प्रामाणिक होता तर दुसरा लबाड होता. सकाळी उठायचे, न्याहरी करून ऑफिस मधे जायचे, Source Tree वर चढून कोड तोडायचे (cut copy paste), दुपारच्याला सब वे मधून बांधून आणलेले फुट लॉंग खायचे, अंमळ विश्रांती घ्यायची, आणि मग उशिरापर्यंत राब राब राबून अंधार पडला की घरी परतायचे असा त्यांचा दिनक्रम असे.

एके दिवशी काय झाले, प्रामाणिक कोड तोड्याचे कामात मन लागत नव्हते. म्हणून आपल्या खुराड्या(cube) मधे बसून कोड तोडण्या ऐवजी तो ऑफिसच्या आवारातल्या पोहण्याच्या तलावापाशी जाऊन बसला. तलावाकाठी बसून लॅपटॉप घेऊन कोड तोडू लागला. बघता बघता त्याला जराशी डुलकी लागली आणि त्याचा लॅपटॉप तलावात पडला. प्रामाणिक कोड तोड्याला खडबडून जाग आली आणि लॅपटॉप पाण्यात पडलेला पाहून तो रडू लागला. त्याला रडताना पाहून एक जलदेवता पाण्यातून बाहेर आली आणि तिने कोड तोड्याला विचारले,

"कोड तोड्या, तू का बरे रडत आहेस ?"

कोड तोड्याने रडत रडत तिला सांगितले

"माझा लॅपटॉप कोड तोडता तोडता पाण्यात पडला. माझ्याकडे दुसरा लॅपटॉप नाही. माझी उद्या डेडलाईन आहे. ती पूर्ण झाली नाही तर माझे कसे होणार ? घरी म्हातारे आई वडील आहेत. त्यांचे कसे होणार ?"

जलदेवता म्हणाली, "रडू नकोस. मी तुझा लॅपटॉप पाण्यातून बाहेर काढून देते."

इतके म्हणून जलदेवतेने पाण्यात बुडी मारली आणि ती एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 4 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,

"हा लॅपटॉप माझा नव्हे. माझा लॅपटॉप तर 1 GB RAM चा होता."

जलदेवतेने पाण्यात पुन्हा बुडी मारली आणि ती अजून एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 2 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,

"हा लॅपटॉप माझा नव्हे. माझा लॅपटॉप तर 1 GB RAM चा होता."

जलदेवतेने पाण्यात तिस-यांदा बुडी मारली आणि ती एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 1 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,

"हाच माझा लॅपटॉप !!"

जलदेवता कोड तोड्याच्या प्रामाणिकपणावर खूश झाली आणि तिने ते तीनही लॅपटॉप प्रामाणिक कोड तोड्याला बक्षीस देऊन टाकले.

दुस-या दिवशी प्रामाणिक कोड तोड्याच्या मित्राने त्याच्याकडे नवीन लॅपटॉप पाहिला. त्याने विचारले, "मित्रा, या इकॉनॉमी मधे तुझ्याकडे नवीन लॅपटॉप कुठून आला ?" प्रामाणिक कोड तोड्याने त्याला जलदेवतेबद्दल सांगितले. ते ऐकून लबाड कोड तोड्याच्या मनात लोभ निर्माण झाला.

दुस-या दिवशी लबाड कोड तोड्या पोहण्याच्या तलावापाशी जाऊन बसला. तलावाकाठी बसून लॅपटॉप घेऊन कोड तोडू लागला. थोड्या वेळाने त्याने आपला लॅपटॉप मुद्दाम तलावात टाकला आणि मोठ्याने रडू लागला. त्याला रडताना पाहून जलदेवता पाण्यातून बाहेर आली आणि तिने कोड तोड्याला विचारले,

"कोड तोड्या, तू का बरे रडत आहेस ?"

कोड तोड्याने रडत रडत तिला सांगितले,

"माझा लॅपटॉप कोड तोडता तोडता पाण्यात पडला. माझ्याकडे दुसरा लॅपटॉप नाही. माझी उद्या डेडलाईन आहे. ती पूर्ण झाली नाही तर माझे कसे होणार ? घरी म्हातारे आई वडील आणि बायका पोरे - नाही नाही - बायको आणि पोरे आहेत. त्यांचे कसे होणार ?"

जलदेवता म्हणाली,

"रडू नकोस. मी तुझा लॅपटॉप पाण्यातून बाहेर काढून देते."

इतके म्हणून जलदेवतेने पाण्यात बुडी मारली. या खेपेस थोडे Optimization करून ती तीन लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली आणि कोड तोड्याला विचारले,

"यातला कोणता लॅपटॉप तुझा होता ?"

लबाड कोड तोड्याने कन्फिगरेशन्स पाहिली. तो म्हणाला,

"माझा लॅपटॉप 4 GB RAM चा होता."

जलदेवतेला लबाड कोड तोड्याचा खोटेपणा आवडला नाही आणि ती लबाड कोड तोड्याला कोणताच लॅपटॉप न देता अदृश्य झाली.

कलियुगाचा महिमा :

प्रामाणिक कोड तोड्या तीन लॅपटॉप घेऊन आयुष्यभर कोडिंगच करत राहिला.

लबाड कोड तोड्याचा लॅपटॉप पाण्यात पडल्याने त्याला कोड लिहिता येईना. मग कंपनीने त्याला मॅनेजर बनवून नवीन ब्लॅकबेरी घेऊन दिला :)


---


कालच्या रविवारी माझी बहीण - अर्चना - मला सॅन फ्रान्सिस्कोच्या उत्तरेला असलेले ’पॉइंट बोनिटो’ दीपगृह पहावयास घेऊन गेली होती. दीप गृहाच्या उंचीवरून दिसणारे दृश्य, खाली उसळणा-या फेसाळ समुद्राच्या लाटा, परिसरातील शांतता, भणाणणारा वारा आणि गप्पांमधून जागणा-या, पुण्यात एकत्र व्यतीत केलेल्या बालपणाच्या रम्य स्मृती.
विषय भरकटत आम्ही मराठीच्या पाठ्यपुस्तकातल्या लाकूडतोड्याच्या गोष्टीवर जाऊन पोहोचलो आणि मग त्या कथेचे विडंबन करायची चांगलीच हुक्की आली !! ही कथा मी आणि अर्चनाने मिळून लिहिली आहे !

पिंजरा आणि घर

नाही नाही, ’पिंजरा आणि घर’ हे टायटल थोडेसे दिशाभूल करणारे आहे ! पण विषय असा आहे -

मी लहान असताना आई बाबा मला आणि अर्चनाला ब-याच वेळेला पेशवे पार्क मधे घेऊन जायचे. तिथे ब-याच प्रकारचे प्राणीपक्षी दाटीवाटीने कोंबलेले असायचे ! हत्ती, पांढरा वाघ, चंडोल (हे त्या पक्ष्याचे खरे नाव होते की आम्हाला ते तसे वाटायचे कोण जाणॆ!) आणि गोल्डन पीझंट ही लक्षात राहिलेली काही खास नावे ! वरच्या बाजूला सारसबागेला लागून फुलराणी आणि घसरगुंड्या-झोपाळे ! मे महिन्याच्या सुटीत आई असेल तर रविवार सकाळ आणि बाबा पण असतील तर गुरुवार सकाळ या बेतात छान जायची !

तिथे वाघ-सिंह इत्यादि हिंस्र श्वापदांच्या पिंज-यामधे एक खास व्यवस्था असायची - ’आतला पिंजरा’. दुपारी प्राण्यांची जेवायची वेळ झाली की पिंज-यात खाणे ठेवायला, अथवा पिंजरा झाडून साफ करताना या प्राण्यांना ’आतल्या’ पिंज-यात हाकलायचे ! दोन्ही पिंज-यांमधे बाहेरून उघडता येणारे एक सरकते दार असायचे. बाबांनी मला खेळायला एक असाच पिंजरा बनवून दिला होता. ’ब्रुक बॉन्ड’ चहाच्या खोक्यापासून बनवलेला. पिंज-याच्या पूर्ण जाळीच्या भिंती, आतला पिंजरा, त्याचे सरकते दार, मुख्य दरवाजा, त्याला कडी !! अतिशय बारकाईने निरीक्षण करून हुबेहूब बनवलेले मॉडेल होते ते. पिंज-यात हवा खेळती रहावी म्हणून छपराला काही गोल आकाराची मोठी भोके सुद्धा होती. आम्ही त्याचा उपयोग फारच विनोदी प्रकारे करायचो ! ’चंडोल’ हा अर्चनाचा लाडका पक्षी आणि ’हत्ती’ मला जीव की प्राण ! आमच्या कडे खेळण्यातले अनेक चिमुकले प्राणी पक्षी होते, त्यात अर्थातच हे दोघेही होते. तेव्हा आमचे भांडण झाले की आम्ही एकमेकांवर सूड उगवायला बिचा-या ’चंडोल’ आणि ’हत्ती’ ला वाघाच्या पिंज-यात छपरातल्या भोकातून आत टाकायचो ! हा बालिशपणा आठवला की आता जाम हसू लोटते !

तसंच कुठल्याशा खोक्यापासून बाबांनी एक घर पण बनवले होते ! तो उद्योग तर कित्येक महिने चालू होता ! मी मधून मधून कामाचा progress review आणि follow up करत असे :) मॅनेजरचे पाय पाळण्यात दिसतात म्हणायला काही हरकत नाही :) ते घर तर फारच झकास होते. दुमजली, व्यवस्थित उघडणारी-मिटणारी सुबक खिडक्या-दारे, उतरते कौलारू छप्पर, घराच्या आतून आणि बाहेरून जिना, आतल्या जिन्यात प्रकाश यावा म्हणून भिंतीत बसवलेली जाळी, खिडकीची तावदाने, बाजरी काचेचा आभास निर्माण करायला लावलेला ब्लेडच्या आवरणाचा बटर पेपर ! विलक्षण कौशल्याने आणि विचारपूर्वक बनवलेले घर होते ते.

दर गुरुवारी असले काहीतरी करून घ्यायला बाबांच्या मागे माझी भुणभुण असे. आठवड्यातला एकच सुटीचा वार असूनही बाबा पण मोठ्या आवडीने हे उपद्व्याप करायचे.

आजच्या पिढीतले पालक मुलांना घेऊन मल्टिप्लेक्स मध्ये जातात, होटेलिंग आणि कपड्यालत्त्यावर पाण्यासारखा पैसा खर्च करतात, महागडे विडिओ गेम्स घेऊन देताना पैशाचा विचार करत नाहीत. पण ते सुटीच्या दिवशी मुलांबरोबर तासनतास खर्च करून, ब्लेड-कर्कटक-कात्री आणि पुठ्ठे घेऊन मुलांना पिंजरा आणि घर बनवून देतात का ते माहीत नाही.

मला लहानपणी अंगात घातलेले कपडे विशेष आठवत नाहीत. कोणत्या होटेल मध्ये जायचो तेही आठवत नाही.
’पिंजरा आणि घर’ मात्र स्मृतीत कायमचे कोरले गेले आहेत.

---

’सेवा सहयोग’ या सेवाभावी संस्थेच्या 'School Kit Donation drive' या उपक्रमामध्ये मी सहभाग घेतला आहे. माझ्या कंपनीतल्या सहका-यांकडून वर्गणी गोळा करायला मला एक Drop-Box हवी होती. मी बाबांना ’बनवून देता का’ म्हणून विचारले. त्या निमित्ताने ’पिंजरा आणि घराची’ आठवण झाली !! आपल्याला 'School Kit Donation drive' ची माहिती येथे मिळेल. थोडक्यात सांगायचे तर - शाळेत जाणा-या आपल्या असंख्य चिमुकल्या दोस्तांना नवीन दप्तर-कंपास-वह्या विकत घेणे आर्थिक दृष्ट्या शक्य नसते. या लहानग्यांना हा आनंद मिळावा यासाठी हा प्रयत्न ! देशातल्या वा परदेशातल्या वाचकमित्रांना या स्तुत्य उपक्रमाला हातभार लावायचा असेल तर वेब-साईट वरील माहिती पहा अथवा माझ्याशी nikhilmarathe at gmail dot com येथे संपर्क साधा !