tag:blogger.com,1999:blog-181115712024-03-07T17:06:18.342-08:00paamar-smrutipaamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.comBlogger19125tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-12373166552540182842009-09-07T09:21:00.000-07:002009-09-07T09:35:39.381-07:00’पेट्रोनस चार्म’ - १<p><strong>पा</strong>मराचा मॅनेजर - <strong>प</strong>राग - चे <strong>पु</strong>ण्यनगरीत <span class=""><strong>प</strong>दार्पण</span> झाले आणि <span class=""><strong>पा</strong>मराच्या</span> <strong>प्र</strong>वासाचे <strong>प्लॅ</strong>निंग सुरू झाले! </p><p><strong>’प’</strong> चा <span class="">अनु<strong>प्रा</strong>स</span> <strong>पु</strong>रे :)<br /><br />अर्चनाला भेटून मला तब्बल दोन वर्ष झाली असल्याने मी या ट्रिपची अगदी चातकासारखी वाट पाहत होतो.<br /><br /><span style="color:#3333ff;"><strong>A</strong></span><span style="color:#000000;">pproval</span>, <strong><span style="color:#3333ff;">B</span></strong>1 visa, <strong><span style="color:#3333ff;">C</span></strong>urrency in <strong><span style="color:#3333ff;">D</span></strong>ollars, <strong><span style="color:#3333ff;">E</span></strong>-ticket अशी <strong><span style="color:#3333ff;">F</span></strong>light ची वर्णमाला आकार घ्यायला लागली. २७ जून ही प्रवासाची तारीख मुक्रर झाली. शुक्रवारी रात्री/ शनिवारी पहाटेची फ्लाईट घेतली की शनिवारीच दुपारी/ सायंकाळी अमेरिकेत पोहोचता येतं आणि मग रविवारची विश्रांती घेऊन सोमवार पासून कामाला जुंपून घेता येतं. अमेरिकेस जावयाचे असले की माझ्यापेक्षा आई बाबांनाच जास्त तयारी करावी लागते ! अर्चनासाठी पाठवायच्या वस्तू आणि त्या वजनाच्या मर्यादेत बसताहेत का नाहीत याच्या चाचण्या ! एकदा वस्तूंचे वजन, मग पूर्ण बॅग चे वजन, मग ते नीट भरत नाही म्हणून माझे बॅग सकट वजन वजा माझे वजन ! आणि सर्व चाचण्यांचे निकाल वेगवेगळे ! नुकतेच आपल्या अणुचाचणीचे घोळ ऐकतोय, म्हणजे मी एकटाच काही चाचणीत घोळ घालत नाही तर :)<br /><br />पूर्वी सामानाच्या वजनाची मर्यादा ६४ किलो असे, आता ती ४६ किलो करण्यात आली आहे :( ही आकड्यांची चुकून झालेली अदलाबदल असावी असा मला दाट संशय आहे. थोडक्यात काय, तर माझ्या प्रवासाचे उद्दिष्ट या खेपेला माल-वाहतूक कमी आणि प्रवासी वाहतूक अधिक असे होते !<br /><br />मी उपलब्ध पर्यायांपैकी ’कोरिअन एअर’ हा पर्याय निवडला. या फ्लाईटला एकच थांबा आणि तोही अतिशय कमी वेळाचा असल्याने ही फ्लाईट वेळाच्या बाबतीत बरीच सुटसुटीत आहे. एकच अडचण म्हणजे मुंबईहून ही फ्लाईट रात्री ३.३० ला सुटत असल्याने तोवर तिष्ठत रहावं लागतं आणि झोपेचं खोबरं होतं ! असो. आखूड शिंगी, बहुदुधी असा पर्याय कुठून मिळणार !!<br /><br />निघायच्या क्षणापर्यंत कामात व्यग्र असल्याने अर्चनासाठी विशेष कुठली भेटवस्तू घ्यायला जमली नाही, पण मग आमचे कुटुंबियांचे काही जुने फोटो - जेव्हा आम्ही दोघे बरेच लहान होतो - निवडून त्यांच्या अर्चनासाठी प्रती बनवून घेतल्या. तसंच शाळेत असतानाचे अर्चनाचे सलग अनेक वर्ष सर्व तुकड्यांत पहिल्या क्रमांकाचे बक्षीस स्वीकारतानाचे फोटो होते, ते ही घेतले.<br /><br />अमेरिकेत काय काय गोष्टी करायच्या आणि खरेदी काय करायची याची एक यादीच मी आणि अर्चनाने मिळून Google Documents वर करायला घेतली ! त्यात अगदी 'Castro street वर भटकणे’ यापासून 'Torani's English Toffee syrup' विकत घेणे येथपर्यंत असंख्य गोष्टी होत्या ! या खेपेस आई बाबा घरीच असल्याने मागे राहिलेल्या कामांची काही विशेष काळजी नव्हती. माझी लाडकी ’इंडिका’ मात्र माझा मित्र प्रशांतच्या ताब्यात देऊन निर्धास्त झालो.<br /><br />२००५ सालापासून मुंबईच्या पावसाने माझ्या मनात धडकी भरवली असल्याने मला स्वत:ला प्रवासाला जायचे असो वा कोणाला सोडायला/आणायला जायचे असो, मी विमानतळावर झाडू मारायच्या हिशेबानेच पोहोचतो :) या खेपेसही संध्याकाळीच मुंबईस जायला निघालो. गाडीत अजून दोन सहप्रवासी होते - एक सॉफ्टवेअर इंजिनिअर होता, तोही अमेरिकेस जावयास निघाला होता तर दुसरे गृहस्थ ’फादर’ असून ते जर्मनीस जायला निघाले होते. मुंबईला जायचे असले की सहसा चांदणी चौकातून नाहीतर सदानंद हॉटेलपाशी हायवे ला लागतो. फारतर वाकड मधून. या खेपेला बाकीचे पिक-अप्स केल्यावर ड्रायव्हर ने चिंचवड मधून जुन्या हायवे मार्गे जाऊन मग एक्स्प्रेस वे ला गाडी घेतली. चिंचवड पर्यंतचा रस्ता आता सुरेख झाला आहे. तेथून पुढे जाताना मात्र समोरून येणा-या वाहनांशी एक दोनदा टक्कर होता होता राहिली ! ’ओव्हरटेक करणे म्हणजे काय’ हे आपल्या इथे ब-याच लोकांना ’समजवण्याची’ आवश्यकता आहे. सगळा रस्ता आपल्याच बापाचा आहे असे कोण शिकवते कोणास ठाऊक ! इतकी गुर्मी आणि मस्ती, आणि स्वत:च्या आणि दुस-याच्या जिवाशी खेळ करायचा अधिकार हा बहुधा इथल्या मातीत ’जन्मसिद्ध’ असावा. बाणेर रस्त्यावर देखील युनिव्हर्सिटीच्या पुढे दुभाजक नसल्याने लोक विरुद्ध दिशेने येणा-या वाहनांच्या जागेत घुसतात. मला नेहमी एक कोडे पडते. दर वर्षी पगार वाढतात, वस्तूंच्या किमती वाढतात, पण वाहतुकीचे नियम तोडल्याचे दंड मात्र आहेत तिथेच आहेत ! या तुलनेत अमेरिकेत चौकात ’स्टॉप’ चिन्हापाशी इमाने इतबारे थांबणारे लोक पाहिले की आश्चर्य वाटते. आणि ’साम दाम दंड’ ही आपल्याच पूर्वजांची शिकवण आपण का विसरतो याचा खेद ! कदाचित जीवनातली अशाश्वतता किती आहे हे सारखे जाणवत रहावे आणि आपण ’शाश्वत’ गोष्टींच्या भजनी लागून आपली अध्यात्मिक उंची वाढावी असा शासन यंत्रणेचा उदात्त दृष्टिकोन असावा.<br /><br />असो. फूड मॉल वर ’नेस टी’ चा नेम (!) पूर्ण करून पुढे मार्गस्थ झालो. लोणावळ्यापाशी आल्यावर ’गिरिशिखरांवरुनी सोगे सुटले ढगांचे’ चे विलोभनीय दृश्य पहावयास मिळाले. काही अंतरापलिकडील दृश्य दिसत नव्हते. हिरवेगार डोंगर धुक्याच्या दुलईत समाधिस्त होऊन बसले होते. हवेत गारठा जाणवत होता. पावसाच्या हलक्या सरी होत्या. अशा हवेत जर जवळपास वाफाळणारा चहा, मसाला दाणे, कणीस वा गरमागरम भजी यांतलं काहीच नसेल तर मला तो अनुभव कधीच पूर्ण वाटत नाही ! अमेरिकेत असताना मला पदोपदी तिथल्या खाद्यजीवनातलं हे उणेपण जाणवायचं ! काही वर्षांपूर्वी मी कॅलिफोर्नियातील 17 Mile Drive या विलक्षण रम्य परिसराला भेट दिली होती. तेव्हा मला ही उणीव प्रकर्षाने जाणवली होती की रस्त्याच्या कडेला एकसुद्धा ’टपरी’ नव्हती !! </p><p><br />लिहिता लिहिता मला असं जाणवलं की माझ्या बोलण्यात पर्यटनाचा विषय आला की अमेरिकेतीलच उल्लेख बरेचदा येतात. खरंय. गंमत म्हणजे, मी भारतात राहतो, अमेरिकेस केवळ थोड्या धावत्या भेटी दिल्या आहेत. पण या अत्यल्प कालावधीत मी अमेरिकेत जेवढा भटकलोय तेवढा इतक्या वर्षांत भारतातही भटकलो नाहीये. त्याला बरीच कारणे आहेत. त्यातलं मुख्य म्हणजे अमेरिकेत (मी पाहिलेल्या, अनुभवलेल्या) पर्यटनाला जेवढी पोषक परिस्थिती आहे त्याच्या अंशत:ही येथे नाहीये. वस्तुत: इथे निसर्ग सौंदर्याची उधळण आहे, खाण्यापिण्याची रेलचेल आहे. ही आपली मातृभूमी आहे. पण अपु-या वाहतूक, निवास इ. सोयीसुविधा, माहितीची त्रोटक उपलब्धता आणि मनावर खोलवर घाव घालणारा स्वच्छतेचा अभाव या गोष्टी ओलांडून जावेसे वाटत नाही. अमेरिकेत पहा (मी अमेरिकेची इतकी टकळी लावण्याचे कारण, भारत सोडता हा एवढा एकच देश मी थोडाफार पाहिला आहे) - रस्त्यांचे प्रचंड जाळं विणलंय, जागोजागी एक्झिट्स पाशी गॅस स्टेशन, फूड कोर्ट्स, रेस्ट रूम्स असतात, जाल तिथे सुसज्ज होटेल्स मिळतात, अगदी किफायतशीर दरात (डॉलर ला ५० ने गुणू नका !!) - फ्रीज, मायक्रोवेव्ह, कूलर हीटर सह; प्रवासासाठी भाड्याने गाड्या मिळतात ! अजून काय हवं ! आपल्याकडे ’सुवर्ण चतुष्कोनाचे’ रस्ते सोडले तर आनंदी आनंद आहे ! रस्त्यावर दुभाजक सोडा, दुभाजक पट्टा सुधा सापडत नाही, बेशिस्त बाहतुकीला जरब नाही, (मानवनिर्मित !!) स्वच्छतागृहे आस्तित्वात नाहीत :(<br />असो. शेवटी प्रत्येकाचा प्राधान्यक्रम निराळा असतो. ज्या लोकांची ’प्रवासाला गेलं की सगळं चालवून घ्यायचं’ अशी मनोवृत्ती नसते, त्यांना बंधनं पाळणं भाग आहे !<br />काही जण म्हणतील, इतकं अडतंय तर जा ना अमेरिकेत ! कोणी सांगितलंय इथं राहून चडफडायला !<br />अमेरिकेत जाणं हे उत्तर नाहीये. मला केवळ या सुविधा आणि ही संपन्नता नकोय. मला ती ’इथेच’ हवीये ! माझ्या देशात. मी भरलेल्या इन्कम टॅक्स मधून.<br /><br />विमानतळावर पोहोचलो तर वेगळेच दृश्य दिसले ! टर्मिनल्स कडे जाणारा रस्ता बदलून गेला होता आणि इमारतीवर घुमट दिसले ! विमानतळाच्या आधुनिकीकरणाचा भाग असावा. तिकीट दाखवून आत प्रवेश केल्यावर इमारतीचा अंतर्भागसुद्धा कायापालट झाल्यासारखा दिसला. दोन वर्षांपूर्वी येथे आलो होतो तेव्हा संगमरवरासदृश दिसणा-या भिंती, खांब, जमीन जुनेपणाच्या निशाण्या अंगाखांद्यावर बाळगून उभ्या होत्या. आज मात्र विट्रिफाईड टाईल्स, स्टीलसदृश चकाकणारे खांब, पुरेशी प्रकाशयोजना - सारे काही कात टाकल्यासारखे दिसत होते. तेवढ्यात लक्षात आले - आधुनिकीकरण करताना इथल्या ’खुर्च्या’ गायब झाल्या होत्या !! आणि मी लवकर येऊन टपकल्यामुळे चेक इन सुरू व्हायला बराच अवकाश होता. माझ्यासारख्या उगाच लवकर येणा-या मूर्खांसाठी विमानतळावर आसनव्यवस्था करायचे काहीच कारण नसणार ! मग मी आजूबाजूच्या इतर मूर्खांप्रमाणे अजून एक जास्तीची ट्रॉली घेतली आणि त्यावर आरूढ झालो. तसाही आपला देह म्हणजे तरी काय, ’नर्काचे पोतडे’ ! ठेवले ट्रॉलीवर तर बिघडले कुठे !! विमानतळ प्राधिकरणाने इथे ’ठेविले अनंते तैसेची रहावे, चित्ती असो द्यावे समाधान’ किंवा ’देहेदु:ख ते सूख मानीत जावे, विवेके सदा स्वस्वरूपी भरावे’ इ. संतवचने लावून मुमुक्षू जनांस धन्य करावे.<br /><br />दुसरा बदल जाणवला - मागच्या एका पोस्ट मध्ये लिहिलं आहे - प्रवाशांना सोडायला येणा-या आप्तेष्टांशी गपा मारायला एक रेलिंग सारखी व्यवस्था होती. ती गायब झाली आहे ! म्हणजे निरोप समारंभ काय असतील ते विमानतळाच्या इमारतीच्या बाहेर करायचे ! उत्तम.<br /><br />थोड्या वेळाने पोटात काक वंशीयांचे कूजन सुरू झाले ! मग घरून घेतलेला डबा संपवला आणि कॉफी ढोसली. मग थोडा वेळ लॅपटॉपवर ’कंग फू पांडा’ हा माझा अतिशय आवडता ऍनिमेशन-पट पाहिला. आणि मग नंतर आजूबाजूचे ’साखरेचे पुतळे’ न्याहाळणे हा माझा आवडता वेळ घालविण्याचा छंद आहे, त्याकडे वळलो. मग एकदाचे चेक-इन काउंटर उघडले. सामानाचे वजन मर्यादेच्या आत निघाल्याने माझा जीव भांड्यात पडला ! मग इमिग्रेशन, सुरक्षा तपासणी इ. सोपस्कार आटोपून गेटाकडे कूच केले. जाग्रण झाले की अवेळी भूक लागते ! इकडे तिकडे फिरून काही किडूक मिडूक तोंडात टाकावे का अशा विचारात असताना K F C चा स्टॉल दिसला. तिथले बहुतांशी पदार्थ नॉन-व्हेज असले तरी तिथे Veggie Fingers हा खमंग आणि चविष्ट व्हेज पदार्थ मिळाला. थोड्याच वेळात बोर्डिंग सुरू झाले. आश्चर्याचा अजून एक धक्का ! एका बस मधून बरच फिरून मग विमानापाशी आलो, आणि चक्क जिना चढून विमानात जायचे होते ! जेट वे कुठे गायब झाला कोणास ठाऊक ! बहुधा नूतनीकरणाच्या कामात तात्पुरता उपलब्ध नसावा. तसंही ’जिना’ या शब्दाला भारतात आजकाल फारच महत्व आलंय ;)<br /><br />काही लोक कोप-यावरून दुधाची पिशवी आणायला जावं तितक्या सहजतेने आंतरराष्ट्रीय प्रवासास निघतात ! I am far from it ! त्यामुळे प्रवास म्हणला की मला शारिरीक आणि मानसिक थकवा नेहमीच येतो. मग सीट बेल्ट लावल्यावर पापण्या कधी अलगद मिटतात तेही कळत नाही.</p>paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-22442688802068995842009-08-23T09:43:00.000-07:002009-08-23T09:52:58.352-07:00प्रिय अर्चनास...<p>16 August</p><p>प्रिय अर्चना,</p><p><span class=""></span> </p><p>एरवी मराठी म्हटले की एक तर ब्लॉग साठी लिहिले जाते, नाहीतर क्वचित ट्वीटर साठी. पण आत्ता ही फाईल मात्र तुला पाठवायचे पत्र म्हणून लिहीत आहे ! आणि त्यामुळे हे पत्र लिहिताना खूप छान वाटत आहे.</p><p><span class=""></span> </p><p>आपण म्हटलो होतो ना की गेल्या इतक्या सगळ्या दिवसांत आपल्या गप्पा खूप आणि खूप-विस्कळीत अशा होत होत्या :) इतकं काही बोलायचं होतं की कधी आणि कसं बोलावं तेच समजायचं नाही आणि मग संभाषणाचे धागे एकात एक गुंतत जायचे ! आणि दीड महिना बडबड करून पण विषय कधीच संपले नाहीत ! आणि आज सुद्धा मी अशाच गुंत्यात अडकलोय... गेला दीड महिना खरंच स्वप्नवत गेला. त्यातल्या इतक्या सुंदर स्मृती मनात गर्दी करत आहेत की पत्रात काय लिहायचं, आणि कुठल्या क्रमानं लिहायचं तेच समजत नाहीये ! पण कसंही लिहिलं तरी तुला ते नक्की आवडेल याची खात्री आहे !</p><p><span class=""></span> </p><p>SFO हून प्रवासाला सुरुवात केल्यापासून मी फ्लाईट मधे जवळपास पूर्ण वेळ झोप काढली. डोळा लागेपर्यंत, security check च्या पलिकडून हात हलवून निरोप देणारी तूच डोळ्यासमोर येत होतीस ! झोप अर्थातच काही विशेष सुखाची नव्हती - मान आणि डोके दुखायला लागले. मला फ्लाईट मधे एकतर नीट झोप लागत नाही, आणि त्यात जेवणासाठी अथवा शेजा-यांना सीट वरून उठायचं असल्यास आपल्यालाही उठावं लागतं त्यामुळे जी थोडीफार झोप लागते त्याचाही विचका होतो. त्यामुळे जेवण तर एकदाच घेतले आणि मग तू दिलेला शिरा खाल्ला. बहुतेक माझ्या परतीच्या फ्लाईटची तारीख बदलताना त्यात जेवणाचा पर्याय नोंदवायचा राहिला असावा ! त्यामुळे या खेपेला मला ’एशियन व्हेज’ पर्याय काही मिळणार नाही असे लक्षात आले ! पण मग जे कोणते जेवण मिळेल ते पाहू, ठीक वाटल्यास खाऊ असा विचार केला. उपलब्ध पर्यायांपैकी मी Bibimbap हा पर्याय निवडला ! याचा उच्चार कसा करायचा हे माहीत नसल्याने मी इंग्रजीतच लिहीत आहे. अन्यथा मूळ उच्चार माहीत नसताना स्वत:चे डोके लावून चुकीचे उच्चार ’बनविण्याच्या’ पद्धतीमुळे इंग्रजी (किंवा कुठल्याही अ-मराठी) शब्दांचे आचरट उच्चार आपल्याकडे प्रचलित झाले आहेत. उच्चार माहीत नसेल तर विचारून घ्यावा ! उदा jalapeno (’हालपेन्यो’ हा काहीसा जवळ जाणारा उच्चार आहे) ची ’जलपिनो’, ’अलपिनो’ अशी बरीच रूपे इकडे ऐकायला मिळतात :) असो. तर Bibimbap - पांढरा भात, काही भाज्या आणि 'Gochujang' (!) असे हे जेवण असते. 'Gochujang' हे मिरचीच्या पेस्ट सारखे प्रकरण असते आणि ते मला फारच चविष्ट वाटले. SFO च्या कोरियन मार्केट मध्ये मिळते बहुधा. चाखून बघ ! बाय द वे, शिरा फक्कड जमला होता ! अगदी आई सारखा !!</p><p><span class=""></span> </p><p>प्रवासात प्यायला गरम पाणी मात्र आठवणीने मागून घेत होतो. कोरियन एअर ची सेवा मला छान वाटली. अतिशय अगत्याची. फक्त आपल्या आणि कोरिअन लोकांच्या इंग्रजीचे गोत्र अजिबात जुळत नाही ! मागच्या प्रवासाची आठवण आली, मला चहा हवा होता, आणि माझा मराठी जिभेवरचा (!) ’टी’ हा उच्चार कोरिअन हवाईसुंदरीला काही केल्या समजेना ! शेवटी लिहून दाखवायची वेळ आली !! </p><p><span class=""></span> </p><p>माझा एक सहप्रवासी मंगोलियाला चालला होता तर दुसरी कन्यका - ही चांगली सुस्वरूप होती ;) - कंबोडिया ला चालली होती.</p><p><span class=""></span> </p><p><span class="">सोल च्या इंचन विमानतळावर उतरल्यावर तिथल्या प्रशासनाने प्रत्येकाची थर्मामीटरने तपासणी घेण्याची व्यवस्था केली होती आणि मगच पुढे जाऊ देत होते ! हा तापमापक कानाजवळ काही सेंटीमीटर वर धरतात आणि त्यात तापमान दिसते. ही पद्धत मला फारच आवडली - म्हणजे तापमान मोजण्यासाठी थर्मामीटर चा स्पर्श पण करण्याची गरज नाही. ही चाचणी केवळ कोरियात प्रवेश करणा-या प्रवाशांची नसून ट्रांझिट मधल्या प्रवाशांची पण करत होते. मुंबईच्या तुलनेने हा अनुभव चांगला वाटला. पण त्यामुळे एकंदर परिस्थितीचे भान येऊन मनावर एक दडपण निर्माण झाले. चाळा म्हणून आय पॉड ऑन केला, तर लक्षात आले की विमानतळावरचे वाय फाय ऍक्सेस होतंय. कुठून दुर्बुद्धी झाली, तर इ सकाळ, टाईम्स ऑफ इंडिया आणि अजून एक दोन साईट्स पाहिल्या आणि सगळ्या मुख्य बातम्या ’स्वाईन फ्लू ची परिस्थिती बिघडत चालल्या’च्याच होत्या ! थोड्या वेळाने मला मळमळल्यासारखे वाटायला लागले :) मला Air Sickness चा त्रास सहसा होत नाही. एकंदरीत मला हे लक्षण काही फार चांगले वाटले नाही. उरलेला थोडा शिरा खाऊन घेतला. गेट पाशी दोन मराठी सहप्रवासी भेटले. पैकी एक दादरचे होते, तेही x-COEPian च होते ! मग जरा चार गप्पा झाल्या.<br /> </span></p><p>विमान जवळपास रिकामेच होते ! त्यामुळे सगळे प्रवासी वेगवेगळ्या सीट्स वर जाऊन बसले !! ब-याच जणांनी (मी सुद्धा!!) नाकाला मास्क/ रुमाल लावले होते. मला असा भास झाला की सगळेच लोक एकमेकांकडे संशयाने पाहत आहेत :) रात्र असल्याने विमानाबाहेर अंधार होता आणि आतसुद्धा दिवे मालविल्याने पूर्ण अंधार होता. कोणी जोरात खोकले वा सटासट शिंकले की काळजाचा ठोका चुकत होता !! एकंदर काय, नैराश्य वाढवायला सर्व घटक अनुकूल होते !! मग सरळ 'Do not disturb' चा स्टिकर सीट वर चिकटवला आणि चांगली डबल शाल अंगावर घेऊन आठ तास झोपलो :)</p><p><span class=""></span> </p><p>बुधवारी रात्री मुंबई मधे उतरलो. निघायच्या आधी मला लोकांनी सांगितले होते की आता विमानतळावर खूप कडक चाचण्या होतात, ’बी प्रीपेअर्ड’ वगैरे ! अशी कुठलीही चाचणी वगैरे न घेता प्रशासनाने केवळ एक फॉर्म भरून घेतला ! मी ट्विटर वर लिहिल्याप्रमाणे आपण एके ४७ चा मुकाबला लाठीने करतो आणि स्वाईन फ्लूचा कागदी फॉर्म ने !! इमिग्रेशन ला आलो तर सगळे इमिग्रेशन ऑफिसर्स पण मास्क लावून बसले होते !! ऑफिसर ने माझा चेहरा पडताळून पाहण्यासाठी मला मास्क दूर करायला सांगितले !! बॅगेज बेल्ट वर २ बॅग्स तर लवकर मिळाल्या पण ऐन वेळी चेक इन केलेला शॉवर कर्टन रॉड काही येईना. एका गृहस्थांची छत्री आली त्यामुळे माझीही आशा पल्लवित झाली. पण सगळा बेल्ट रिकामा होईपर्यंत थांबूनसुद्धा तो रॉड काही येईना. दरम्यान २ ३ उत्साही लोक (हे नक्की कोण होते कोण जाणे !) जवळ येऊन "साहेब, सगळे सामान कस्टम्स मधून काढून देतो, नेऊ का ?" असं विचारून गेले. शेवटी मी बेल्ट पाशी एकटाच उरलो ! एकदा मनात विचार येऊन गेला की ’जाऊ दे तो रॉड’, पण तसंही मन होईना. मग विमान कंपनीच्या एक अधिकारी माझ्यापाशी येऊन चौकशी करून गेल्या आणि विचारून सांगते म्हणून त्यांनी सांगितले. मग त्यांनी ३-४ वेळा वॉकीटॉकीवरून कोणाकोणाशी संपर्क केला, पण त्याचा पत्ता काही लागला नाही. बोलताना ओळख निघाली की त्यांचे नाव ’प्राजक्ता आपटे’ असून त्यांचा भाऊ अमरेंद्र हा माझा सिमॅंटेक मधला सहकारी आहे ! मग त्यांनी आणि त्यांच्या एक सहका-यांनी माझ्याकडून काही डीटेल्स घेऊन एक फॉर्म भरून घेतला आणि सामानाचा तपास करतो म्हणून सांगितले. खरं तर हा रॉड चेक-इन करताना मला असं सांगण्यात आलं होतं की तो हरवल्यास आमची जबाबदारी नाही. तरी विमान कंपनीच्या अधिका-यांनी केलेलं सहकार्य पाहून छान वाटलं. या तपासासाठी जो फॉर्म भरला, त्या औपचारिकतेचा भाग म्हणून मला या वेळेला कस्टम्स च्या ’रेड’ चॅनेल मधून जावं लागलं :) कस्टम्स अधिका-यांनी जुजबी प्रश्न विचारले आणि जाताना ’पुण्यातील परिस्थिती गंभीर दिसते, काळजी घे’ असं सांगितलं ! ’कोरड्या’ यंत्रणेतला हा माणुसकीचा आणि आपलेपणाचा ओलावा मनाला भिडला. चार गोड शब्द बोलायला पैसे पडत नाहीत, पण बहुत लोकांना हे ठाऊक नसावं. म्हणूनच अमेरिकेत ठीकठिकाणी जे 'Have a nice day!' ऐकायला मिळे - अगदी औपचरिक असले तरी - त्याला मी आवर्जून आणि मनापासून प्रतिसाद द्यायचो.</p><p><span class=""></span> </p><p>Arrival Lobby मधून बाहेर आलो तर पहिल्यांदा नजरेला पडला एक दांडगा काळा कुळकुळीत श्वान आणि रायफलधारी पोलिस ! जरा दचकून बाजूबाजूनेच निघालो. मला क्रिस ची आठवण झाली ! तो भारतात आला होता तेव्हा मुंबई विमानतळावर उतरल्यावर भल्या मोठ्या बंदुका हातात घेतलेले सुरक्षा रक्षक पाहून त्याला चांगलेच दचकायला झाले होते !! ही गोष्ट तोपर्यंत माझ्या कधी ध्यानातच आली नव्हती. क्रिस ने याचा उल्लेख केल्यावर लक्षात आले की अमेरिकेत कॉप्स कडे शस्त्रे असतात पण ती इतकी मोठ्या बंदुकांसारखी दिसत नाहीत ! अर्थात इथे शस्त्राच्या आकारापेक्षा त्याचे कार्य फार महत्त्वाचे आहे !</p><p><span class=""></span> </p><p>ज्या कंपनीची गाडी ठरवली होती, त्यांचे प्लकार्ड असलेले कोणी दिसेना. फोन करावा तर माझ्या सेल वर रेंज नाही ! कॉइन बॉक्स वरून फोन करावा तर रुपयाचे नाणे नाही आणि कोणाकडून मागून आणावे तर ट्रॉली ढकलत इकडे तिकडे जायचे ! शेवटी एका गृहस्थाला विचारले की अमुक कंपनीची गाडी कुठे असते ? तेव्हा नशिबाने त्यास ठाऊक होते आणि तो मला पार्किंग मधे घेऊन गेला. अर्ध्या तासात गाडीची व्यवस्था झाली आणि मग पुण्याला यायला निघालो. वाटेत एक विनोदी दृश्य नजरेला पडले. रस्त्याची एक पूर्ण लेन कामासाठी बंद केली होती, आणि ते वाहनचालाकांना नीट दिसावे म्हणून पूर्ण लेनच्या बाजूला चक्क आजकाल दिवाळीत लावतात तशी लांबलचक LED दिव्यांची माळ लावली होती !! ते पाहून हसूच आले ! पण नाकावर लावलेल्या मास्क मुळे नीट हसता आले नाही :)</p><p><span class=""></span> </p><p>त्यावरून आठवले - निघायच्या आदल्या दिवशी मला मास्क आणून देण्यासाठी तू किती धावपळ केलीस ! दहा दुकाने पालथी घातली त्या मास्क साठी. आणि प्रवास चालू केल्यावर जाणवले - तो मास्क नसता तर मी मनाने चांगलाच खचलो असतो. आणि मलाच मास्क हवा असून मी शांत बसून होतो आणि तू धावाधाव करत होतीस. अर्चू, मला पहिली आठवण कसली आली असेल तर माझ्या बारावी च्या परिक्षेच्या आदल्या दिवशी मला काही गहन (!!) शंका निर्माण झाल्या होत्या, आणि माझा वेळ वाचावा म्हणून तू के एम गोखल्यांकडे जाऊन त्या निरसन करून आणल्या होत्यास !! अर्चना, तुझ्या सारखी बहीण लाभायला खूप मोठं भाग्य लागतं, जे मजजवळ आहे. काही गोष्टी प्रत्यक्ष सांगता येत नाहीत, पण किमान लिहिता येतात हे काय कमी आहे !! मी तुझ्यासाठी असे काही केल्याची मला पुसटशी आठवण पण नाहीये !! आणि किंबहुना तशी परिपक्वता सुद्धा माझ्यामधे नाहीये :(</p><p><span class=""></span> </p><p>हाय वे ला लागल्यावर पहिली आठवण कसली आली असेल तर US मधले हाय वे, Construction साठी बंद केलेल्या लेन्स आणि आपला प्रवास !! ग्रॅंड कॅनियन ला जाताना मधे हूव्हर डॅमपाशी बरेच अंतर लेन बंद होती, आठवतंय का ?</p><p><span class=""></span> </p><p>वाटेत फूड मॉलवर थांबलो, जवळपास सगळी दुकाने बंदच होती. एका दुकानातून पाण्याची बाटली घेतली, आणि मग हॅंड सॅनिटायझर ने हात स्वच्छ करून मग पाणी प्यायलो. आजूबाजूला सगळे मास्क वा रुमालधारी लोकच नजरेस पडत होते. मी आणि ड्रायव्हर दोघेच गाडीत असून दोघे एकमेकांच्या संशयाने नाके झाकून बसलो होतो :) काही काळापूर्वी रेडियो वर ऐकलेले एक नाटुकले आठवले. विषय थोडा निराळा होता. एक प्रवासी भाड्याची बैल गाडी करून एका आडवाटेने चुकलेली गाडी गाठायला निघालेला असतो आणि प्रवासी आणि गाडीवाला - दोघांना एकमेकांची भिती वाटत असते की दुसरी व्यक्ती आपल्याला वाटेत लुटेल ! म्हणून दोघेही आपापल्या शौर्याच्या बाता मारत दुस-याला घाबरवायला पाहत असतात !! तसंच आम्ही दोघे पण आपापल्या मास्क ने स्वत:ला थोडी सुरक्षितता मिळवायचा प्रयत्न करत होतो :)</p><p><span class=""></span> </p><p>सकाळी उजाडायच्या आतच घरी पोहोचलो. अजून बाहेर अंधारच होता, आई बाबांनी नाकाला रुमाल बांधला होता, ड्रायव्हर ने ही नाकाला रुमाल बांधला होता आणि मी मास्क ! बाबांनी सगळ्या बॅग्स डेटॉलच्या पाण्याने लगेच पुसून घेतल्या. आई ने फक्कड चहा बनवला आणि मग मी लगेच आंघोळ करून घेतली. एरवी या गोष्टीचा मला किती आळस आहे तुला माहीतच आहे, पण या खेपेला मनात काळजीने इतके बस्तान बसवले होते की पावले आपोआप बाथरूम कडे वळली. आपण बोलल्यानुसार पुढचे काही दिवस मी माझ्या खोलीतच राहणार आहे. 'Self Quarantine!' सहा सात दिवस. थोडा त्रास होतोय, पण इलाज नाही. राहून राहून माझ्या मनात तुलना येतीये - SFO airport वर पोहोचल्यावर मी तुला चक्क कडकडून मिठी मारली होती ! आणि घरी आल्यापासून रात्रीपर्यंत आपण बोलतच होतो ! बॅगांची उचकापाचक करत होतो... आता मात्र मी पूर्ण आयसोलेट झालो आहे. बॅग्ज मधे तू पाठविलेल्या इतक्या गोष्टी आहेत, पण त्या उघडायचा विशेष मूड होत नाहीये. पण आता पर्यंत - शनिवार आहे आज - त्याची सवय झाली आहे. अजून मी घराचा उंबरठा पण ओलांडला नाहीये !! आणि आठवडाभर तसाच प्लॅन आहे. ऑफिस मधल्या लोकांना पण चिंता वाटू नये म्हणून मी पुढचा आठवडा घरूनच काम करणार आहे.</p><p><span class=""></span> </p><p>इथे चांगलेच भीतीचे वातावरण आहे, किमान मला तरी तसं जाणवतंय. ऑफिस मधे काही लोक घरूनच काम करत आहेत, काहीजण मास्क लाऊन येत आहेत आणि कोणी चुकून एकदा जरी शिंकले, तरी त्याला लोकांच्या विचित्र नजरांचा सामना करावा लागतोय ! वृत्त वाहिन्यांवर फक्त स्वाईन फ्लू च्या बातम्या आहेत असं ऐकलं. घरी टी व्ही नाही आहे ते बरं आहे !! पण मी दर थोड्या वेळाने इ सकाळ, रेडिफ इ. साईट्स उघडून बातम्या पाहत आहे. तू वाचलंच असशील की बरीच मार्केट्स २-३ दिवस बंद आहेत. सरकारनं नाही, पण किमान लोकांनीच हा निर्णय स्वयंस्फूर्तीनं घेतला ते बरे झाले. आजच्या बातम्यांनुसार असं वाटतंय की परिस्थिती सुधारत आहे. Fingers crossed ! </p><p><span class=""></span> </p><p>आपण आपल्या आयुष्यात प्रथमच अशा भितीचा आणि परिस्थितीचा अनुभव घेतोय न ! तू जरी यापासून दूर असलीस तरी तुला आमच्याहून जास्त काळजी असणार हे मला ठाऊक आहे.</p><p><span class=""></span> </p><p>पुण्यात आल्यावर काय काय करायचे याची माझ्याकडे एक मोठ्ठी यादीच होती ! पर्यटनापासून खाद्यजीवनापर्यंत. पण त्या बेतांवर तूर्तास तरी पाणी पडलं आहे !!</p><p><span class=""></span> </p><p><span class="">सकाळी उठल्यापासून झोपेपर्यंत मला गेल्या काही दिवसांच्या इतक्या आठवणी येतायत म्हणून सांगू - सकाळचा चहा, पूजा, तू मला ऑफिसला ड्रॉप करायचीस तो रस्ता, आपल्या गप्पा, कॉप कार्स, याहू चॅट, पिक अप, डबा, हॉन्ग फू मधलं ’कंग पाओ तोफू’, स्टार बक्स, डेनीज चं ग्रॅंड स्लॅम, कॉस्टको, लिव्हरमूर, स्ट्रिप, शामू, सॉसॅलिटो, म्युअर वूड्स, पॉइंट बोनिटो, बर्कली, बे ब्रिज, गोल्डन गेट, ’साधा चहा’ आणि ’खरा चहा’, हॅरी पॉटर चा ’क्रॅश कोर्स’, SFO झू, पिसारा फुलविलेला मोर, आपण ऐकलेली हिंदी आणि मराठी गाणी ... यादी अमर्याद आहे ! हॅरी पॉटरची आठवण आल्यावर एक गंमतशीर उपमा सुचलीये ! ही स्वाईन फ्लू ची साथ ’डिमेंटर्स’ सारखी आलीये ! आनंद शोषून घ्यायला, नैराश्य आणायला.. पण माझ्याकडे गेल्या दीड दोन महिन्यांतल्या आनंदी आठवणींचा इतका मोठा साठा आहे की हे सगळे ’डिमेंटर्स’, मी ’पेट्रोनस चार्म’ ने हाकलवून लावीन !! आणि पुढचे काही दिवस हाऊस-ऍरेस्ट मधे राहून मी हेच करणार आहे ! हे पत्र त्यातलंच पहिलं आहे !!<br /> </span></p><p><span class="">तुझाच,<br />निखिल</span></p>paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-15934902167171749572009-08-22T10:29:00.000-07:002009-08-23T10:30:45.258-07:00गणपतीची आरती<strong>समर्थ रामदास स्वामी रचित गणपतीची आरती<br /></strong><br /><br /><br />सुखकर्ता दु:खहर्ता वार्ता विघ्नाची ।<br /><br />नुरवी पुरवी प्रेम कृपा जयाची ।<br /><br />सर्वांगी सुंदर उटी शेंदूराची ।<br /><br />कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची ॥ १ ॥<br /><br /><br /><br />जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।<br /><br />दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥<br /><br /><br /><br />रत्नखचित फरा तुज गौरीकुमरा ।<br /><br />चंदनाची उटी कंकुमकेशरा ।<br /><br />हिरेजडित मुगुट शोभतो बरा ।<br /><br />रुणझुणती नुपुरे चरणी घागरिया ॥ २ ॥<br /><br /><br /><br />जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।<br /><br />दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥<br /><br /><br /><br />लंबोदर पीतांबर फणिवर बंधना ।<br /><br />सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना ।<br /><br />दास रामाचा वाट पाहे सदना ।<br /><br />संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवरवंदना ॥<br /><br /><br /><br />जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।<br /><br />दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ॥ ध्रु. ॥paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-12856884883253259212009-08-16T00:13:00.000-07:002009-08-16T00:15:09.365-07:00कृतज्ञता !पुण्यात स्वाईन फ्लू ने धुमाकूळ घातला आहे. अनेक लोकांनी घरीच राहणे पसंत केलं आहे. शाळा, महाविद्यालयं, सिनेमागृहं, होटेल्स, बाजार बंद आहेत - जणू स्वयंघोषित संचारबंदीच आहे !<br /><br />पण याच वेळी काही हात स्वाईन फ्लू ला प्रतिबंध करायला झटत आहेत. डॉक्टर्स, परिचारिका, रुग्णालयांतील कर्मचारी, तपासणी केंद्रे, एन आय व्ही आणि इतर अनेक घटक. त्यांचे आभार मानावेत तितके कमीच आहेत. त्यांच्या प्रती मनात कौतुक आणि कृतज्ञता याच भावना आहेत !paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-26870419448661232082009-08-05T10:09:00.000-07:002009-08-05T10:20:42.986-07:00लाकूड तोड्या आणि फॉरवर्ड्सगेल्या रविवारी मी येथे लिहिलेल्या ’प्रामाणिक लाकूड तोड्या’ची कथा मलाच इ-मेल वर फॉरवर्ड होत मिळाली !! ती कथा लोकांस आवडली, फॉरवर्ड करावीशी वाटली, याचा आनंद झाला.<br /><br /><strong>परंतु अशा कथा (माझी अथवा इतर कोणत्याही लेखकाची असो), फॉरवर्ड करताना ’लेखकाच्या नावासह’ ती फॉरवर्ड करण्याचे सौजन्य दाखवावे अशी माझी अपेक्षा आहे आणि ती अजिबात अवास्तव नाही !</strong><br /><br />ज्या कोणी ही कथा ब्लॉग वरून कॉपी केली त्यांनी आपली सदसदविवेक बुद्धी जागृत ठेवावी अशी त्यांना विनंती.paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-16177911988534048052009-08-03T14:21:00.000-07:002009-08-03T14:37:47.006-07:00प्रामाणिक (ला)कोड तोड्याकलियुगातील गोष्ट आहे.<br /><br />एका गावात दोन (ला)कोड तोडे म्हणजेच साहेबी भाषेत Software Engineers राहत होते. पोटाची खळगी भरण्यासाठी दोघेही कोडिंग करायचे. त्यांतील एक कोड तोड्या प्रामाणिक होता तर दुसरा लबाड होता. सकाळी उठायचे, न्याहरी करून ऑफिस मधे जायचे, Source Tree वर चढून कोड तोडायचे (cut copy paste), दुपारच्याला सब वे मधून बांधून आणलेले फुट लॉंग खायचे, अंमळ विश्रांती घ्यायची, आणि मग उशिरापर्यंत राब राब राबून अंधार पडला की घरी परतायचे असा त्यांचा दिनक्रम असे.<br /><br />एके दिवशी काय झाले, प्रामाणिक कोड तोड्याचे कामात मन लागत नव्हते. म्हणून आपल्या खुराड्या(cube) मधे बसून कोड तोडण्या ऐवजी तो ऑफिसच्या आवारातल्या पोहण्याच्या तलावापाशी जाऊन बसला. तलावाकाठी बसून लॅपटॉप घेऊन कोड तोडू लागला. बघता बघता त्याला जराशी डुलकी लागली आणि त्याचा लॅपटॉप तलावात पडला. प्रामाणिक कोड तोड्याला खडबडून जाग आली आणि लॅपटॉप पाण्यात पडलेला पाहून तो रडू लागला. त्याला रडताना पाहून एक जलदेवता पाण्यातून बाहेर आली आणि तिने कोड तोड्याला विचारले,<br /><br />"कोड तोड्या, तू का बरे रडत आहेस ?"<br /><br />कोड तोड्याने रडत रडत तिला सांगितले<br /><br />"माझा लॅपटॉप कोड तोडता तोडता पाण्यात पडला. माझ्याकडे दुसरा लॅपटॉप नाही. माझी उद्या डेडलाईन आहे. ती पूर्ण झाली नाही तर माझे कसे होणार ? घरी म्हातारे आई वडील आहेत. त्यांचे कसे होणार ?"<br /><br />जलदेवता म्हणाली, "रडू नकोस. मी तुझा लॅपटॉप पाण्यातून बाहेर काढून देते."<br /><br />इतके म्हणून जलदेवतेने पाण्यात बुडी मारली आणि ती एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 4 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,<br /><br />"हा लॅपटॉप माझा नव्हे. माझा लॅपटॉप तर 1 GB RAM चा होता."<br /><br />जलदेवतेने पाण्यात पुन्हा बुडी मारली आणि ती अजून एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 2 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,<br /><br />"हा लॅपटॉप माझा नव्हे. माझा लॅपटॉप तर 1 GB RAM चा होता."<br /><br />जलदेवतेने पाण्यात तिस-यांदा बुडी मारली आणि ती एक लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली. कोड तोड्याने कन्फिगरेशन पाहिले. हा लॅपटॉप 1 GB RAM चा होता. प्रामाणिक कोड तोड्या म्हणाला,<br /><br />"हाच माझा लॅपटॉप !!"<br /><br />जलदेवता कोड तोड्याच्या प्रामाणिकपणावर खूश झाली आणि तिने ते तीनही लॅपटॉप प्रामाणिक कोड तोड्याला बक्षीस देऊन टाकले.<br /><br />दुस-या दिवशी प्रामाणिक कोड तोड्याच्या मित्राने त्याच्याकडे नवीन लॅपटॉप पाहिला. त्याने विचारले, "मित्रा, या इकॉनॉमी मधे तुझ्याकडे नवीन लॅपटॉप कुठून आला ?" प्रामाणिक कोड तोड्याने त्याला जलदेवतेबद्दल सांगितले. ते ऐकून लबाड कोड तोड्याच्या मनात लोभ निर्माण झाला.<br /><br />दुस-या दिवशी लबाड कोड तोड्या पोहण्याच्या तलावापाशी जाऊन बसला. तलावाकाठी बसून लॅपटॉप घेऊन कोड तोडू लागला. थोड्या वेळाने त्याने आपला लॅपटॉप मुद्दाम तलावात टाकला आणि मोठ्याने रडू लागला. त्याला रडताना पाहून जलदेवता पाण्यातून बाहेर आली आणि तिने कोड तोड्याला विचारले,<br /><br />"कोड तोड्या, तू का बरे रडत आहेस ?"<br /><br />कोड तोड्याने रडत रडत तिला सांगितले,<br /><span class=""></span><br />"माझा लॅपटॉप कोड तोडता तोडता पाण्यात पडला. माझ्याकडे दुसरा लॅपटॉप नाही. माझी उद्या डेडलाईन आहे. ती पूर्ण झाली नाही तर माझे कसे होणार ? घरी म्हातारे आई वडील आणि बायका पोरे - नाही नाही - बायको आणि पोरे आहेत. त्यांचे कसे होणार ?"<br /><span class=""></span><br />जलदेवता म्हणाली,<br /><span class=""></span><br />"रडू नकोस. मी तुझा लॅपटॉप पाण्यातून बाहेर काढून देते."<br /><span class=""></span><br />इतके म्हणून जलदेवतेने पाण्यात बुडी मारली. या खेपेस थोडे Optimization करून ती तीन लॅपटॉप घेऊन बाहेर आली आणि कोड तोड्याला विचारले,<br /><span class=""></span><br />"यातला कोणता लॅपटॉप तुझा होता ?"<br /><span class=""></span><br /><span class="">लबाड कोड तोड्याने कन्फिगरेशन्स पाहिली. तो म्हणाला,</span><br /><span class=""></span><br />"माझा लॅपटॉप 4 GB RAM चा होता."<br /><br />जलदेवतेला लबाड कोड तोड्याचा खोटेपणा आवडला नाही आणि ती लबाड कोड तोड्याला कोणताच लॅपटॉप न देता अदृश्य झाली.<br /><br /><strong>कलियुगाचा महिमा :</strong><br /><strong></strong><br />प्रामाणिक कोड तोड्या तीन लॅपटॉप घेऊन आयुष्यभर कोडिंगच करत राहिला.<br /><br />लबाड कोड तोड्याचा लॅपटॉप पाण्यात पडल्याने त्याला कोड लिहिता येईना. मग कंपनीने त्याला मॅनेजर बनवून नवीन ब्लॅकबेरी घेऊन दिला :)<br /><br /><br />---<br /><br /><br />कालच्या रविवारी माझी बहीण - अर्चना - मला सॅन फ्रान्सिस्कोच्या उत्तरेला असलेले ’पॉइंट बोनिटो’ दीपगृह पहावयास घेऊन गेली होती. दीप गृहाच्या उंचीवरून दिसणारे दृश्य, खाली उसळणा-या फेसाळ समुद्राच्या लाटा, परिसरातील शांतता, भणाणणारा वारा आणि गप्पांमधून जागणा-या, पुण्यात एकत्र व्यतीत केलेल्या बालपणाच्या रम्य स्मृती.<br />विषय भरकटत आम्ही मराठीच्या पाठ्यपुस्तकातल्या लाकूडतोड्याच्या गोष्टीवर जाऊन पोहोचलो आणि मग त्या कथेचे विडंबन करायची चांगलीच हुक्की आली !! ही कथा मी आणि अर्चनाने मिळून लिहिली आहे !paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-50433637574902614622009-05-10T09:35:00.000-07:002009-05-10T09:42:48.348-07:00पिंजरा आणि घरनाही नाही, ’पिंजरा आणि घर’ हे टायटल थोडेसे दिशाभूल करणारे आहे ! पण विषय असा आहे -<br /><br />मी लहान असताना आई बाबा मला आणि अर्चनाला ब-याच वेळेला पेशवे पार्क मधे घेऊन जायचे. तिथे ब-याच प्रकारचे प्राणीपक्षी दाटीवाटीने कोंबलेले असायचे ! हत्ती, पांढरा वाघ, चंडोल (हे त्या पक्ष्याचे खरे नाव होते की आम्हाला ते तसे वाटायचे कोण जाणॆ!) आणि गोल्डन पीझंट ही लक्षात राहिलेली काही खास नावे ! वरच्या बाजूला सारसबागेला लागून फुलराणी आणि घसरगुंड्या-झोपाळे ! मे महिन्याच्या सुटीत आई असेल तर रविवार सकाळ आणि बाबा पण असतील तर गुरुवार सकाळ या बेतात छान जायची !<br /><br />तिथे वाघ-सिंह इत्यादि हिंस्र श्वापदांच्या पिंज-यामधे एक खास व्यवस्था असायची - ’आतला पिंजरा’. दुपारी प्राण्यांची जेवायची वेळ झाली की पिंज-यात खाणे ठेवायला, अथवा पिंजरा झाडून साफ करताना या प्राण्यांना ’आतल्या’ पिंज-यात हाकलायचे ! दोन्ही पिंज-यांमधे बाहेरून उघडता येणारे एक सरकते दार असायचे. बाबांनी मला खेळायला एक असाच पिंजरा बनवून दिला होता. ’ब्रुक बॉन्ड’ चहाच्या खोक्यापासून बनवलेला. पिंज-याच्या पूर्ण जाळीच्या भिंती, आतला पिंजरा, त्याचे सरकते दार, मुख्य दरवाजा, त्याला कडी !! अतिशय बारकाईने निरीक्षण करून हुबेहूब बनवलेले मॉडेल होते ते. पिंज-यात हवा खेळती रहावी म्हणून छपराला काही गोल आकाराची मोठी भोके सुद्धा होती. आम्ही त्याचा उपयोग फारच विनोदी प्रकारे करायचो ! ’चंडोल’ हा अर्चनाचा लाडका पक्षी आणि ’हत्ती’ मला जीव की प्राण ! आमच्या कडे खेळण्यातले अनेक चिमुकले प्राणी पक्षी होते, त्यात अर्थातच हे दोघेही होते. तेव्हा आमचे भांडण झाले की आम्ही एकमेकांवर सूड उगवायला बिचा-या ’चंडोल’ आणि ’हत्ती’ ला वाघाच्या पिंज-यात छपरातल्या भोकातून आत टाकायचो ! हा बालिशपणा आठवला की आता जाम हसू लोटते !<br /><br />तसंच कुठल्याशा खोक्यापासून बाबांनी एक घर पण बनवले होते ! तो उद्योग तर कित्येक महिने चालू होता ! मी मधून मधून कामाचा progress review आणि follow up करत असे :) मॅनेजरचे पाय पाळण्यात दिसतात म्हणायला काही हरकत नाही :) ते घर तर फारच झकास होते. दुमजली, व्यवस्थित उघडणारी-मिटणारी सुबक खिडक्या-दारे, उतरते कौलारू छप्पर, घराच्या आतून आणि बाहेरून जिना, आतल्या जिन्यात प्रकाश यावा म्हणून भिंतीत बसवलेली जाळी, खिडकीची तावदाने, बाजरी काचेचा आभास निर्माण करायला लावलेला ब्लेडच्या आवरणाचा बटर पेपर ! विलक्षण कौशल्याने आणि विचारपूर्वक बनवलेले घर होते ते.<br /><br />दर गुरुवारी असले काहीतरी करून घ्यायला बाबांच्या मागे माझी भुणभुण असे. आठवड्यातला एकच सुटीचा वार असूनही बाबा पण मोठ्या आवडीने हे उपद्व्याप करायचे.<br /><br />आजच्या पिढीतले पालक मुलांना घेऊन मल्टिप्लेक्स मध्ये जातात, होटेलिंग आणि कपड्यालत्त्यावर पाण्यासारखा पैसा खर्च करतात, महागडे विडिओ गेम्स घेऊन देताना पैशाचा विचार करत नाहीत. पण ते सुटीच्या दिवशी मुलांबरोबर तासनतास खर्च करून, ब्लेड-कर्कटक-कात्री आणि पुठ्ठे घेऊन मुलांना पिंजरा आणि घर बनवून देतात का ते माहीत नाही.<br /><br />मला लहानपणी अंगात घातलेले कपडे विशेष आठवत नाहीत. कोणत्या होटेल मध्ये जायचो तेही आठवत नाही.<br />’पिंजरा आणि घर’ मात्र स्मृतीत कायमचे कोरले गेले आहेत.<br /><br />---<br /><br />’सेवा सहयोग’ या सेवाभावी संस्थेच्या 'School Kit Donation drive' या उपक्रमामध्ये मी सहभाग घेतला आहे. माझ्या कंपनीतल्या सहका-यांकडून वर्गणी गोळा करायला मला एक Drop-Box हवी होती. मी बाबांना ’बनवून देता का’ म्हणून विचारले. त्या निमित्ताने ’पिंजरा आणि घराची’ आठवण झाली !! आपल्याला <a href="http://www.schoolkit.in/">'School Kit Donation drive' </a>ची माहिती <a href="http://www.schoolkit.in/">येथे</a> मिळेल. थोडक्यात सांगायचे तर - शाळेत जाणा-या आपल्या असंख्य चिमुकल्या दोस्तांना नवीन दप्तर-कंपास-वह्या विकत घेणे आर्थिक दृष्ट्या शक्य नसते. या लहानग्यांना हा आनंद मिळावा यासाठी हा प्रयत्न ! देशातल्या वा परदेशातल्या वाचकमित्रांना या स्तुत्य उपक्रमाला हातभार लावायचा असेल तर वेब-साईट वरील माहिती पहा अथवा माझ्याशी nikhilmarathe at gmail dot com येथे संपर्क साधा !paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-34815438393203298702009-02-08T07:35:00.000-08:002009-09-13T08:50:15.900-07:00सूररविवारची सायंकाळ असावी<br />वीक एन्ड संपल्याचं रितेपण मनात असावं<br />पावलं कुठंतरी एकांत शोधायला वळावीत<br />तळजाई टेकडीच्या माथ्यावर<br />एखाद्या पायवाटेच्या कडेला<br /><br />विसावायला जागा असावी<br />लोकांचा गोंगाट नसावा<br />ओळखीचं कुणी न भेटावं<br />भेटलं तरी न पहावं<br />पाहिलं तरी न बोलावं<br />मनाच्या डोहात एका शब्दाचा खडा पण न पडावा<br />थंड वा-याची झुळूक अंगावर मोरपीस फिरवून जावी<br />पायाखाली सोनेरी पानगळ असावी<br />निष्पर्ण तरूंच्या काटेरी खराट्यांमधून<br />परतीला निघालेला लालबुंद गगनराज दिसावा<br />घड्याळाचा काटा न रुतावा<br />कानवर हेडफोन असावा<br />कानातून हृदयात उतरणारे सूर असावेत<br />माझं मीपण हरवावं<br /><br />अहंकाराचं ओझं फेकल्यावर<br />जीव कसा पिसासारखा हलका होतो !<br />तो सुरांवर हलकेच सोडून द्यावा<br />तरंगू द्यावा मजेत, मस्तीत<br />पाण्यावर सोडलेल्या दिव्यासारखा<br />स्वत:च्याच प्रतिबिंबाशी संवाद साधत<br /><br />सूर ऐकावेत<br />दुरून न ऐकता त्यांची गळाभेट घेत<br />सूर होऊन<br />सूर अनुभवत<br />सुरांसह मनानं डोलावं<br />आंदोळावं<br /><br />सुरांवर आरूढ झालं की प्रत्येक सफर वेगळी!<br />कधी नि:शब्द जलाशयात<br />वल्ह्यांचा चुबुक चुबुक असा लडिवाळ आवाज करत हलकेच जाणा-या होडीसारखी<br />कधी घसरगुंडीसारखी वेगवान<br />कधी फ्री फॉल सारखी श्वास रोखायला लावणारी<br />तर कधी रोलर कोस्टर सारखी<br />तानेच्या प्रत्येक खटक्यावर श्वासात मस्ती भरणारी<br /><br />अंधार झाला की जाणवावं<br />सुरांबरोबरची जिवाभावाची भेट आटोपती घेऊन<br />तृप्त पावलं परतावीत<br />पुढच्या भेटीचा वायदा करत.paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-67833192715288072742009-02-02T07:32:00.000-08:002009-02-01T18:04:53.726-08:00आंब्याचा मावा<p>रचनानं आंब्याच्या माव्याचं पॅकेट पिशवीतून काढून फ्रीजच्या कडेच्या कप्प्यात ठेवलं. या रविवारी चक्क घरी आंबा बर्फी करण्याचा बेत घाटत होता. रेसिपी आणि बाकी सामान सज्ज होतं. उगाच चितळ्यांना कशाला अवाच्या सवा पैसे टिचवायचे ! एकदा रेसिपी कन्फर्म करायला आणि मनोधैर्य वाढवायला आईला फोन केला की झाले ! तेवढ्यात सेलचं रिमाईंडर वाजलं म्हणून पाहिलं तर आज US manager बरोबर 1:1 कॉल होता ! हो, आज सोमवार नाही का ! अरे बापरे. आजकाल गोष्टी लक्षातच राहत नाहीत काही काही वेळा! काय डिस्कस करायचंय त्याच्या अजून नोट्स काढायच्या होत्या. धावत पळत रचनानं बॅगमधून लॅपटॉप काढला आणि स्पीकर फोनजवळ आसन जमवलं. तेवढ्यात हेमा आणि हिमांशू यांच्यात काहीतरी खुसफुस आणि नेत्रपल्लवी झालेली तिच्या नजरेतून निसटली :)<br /><br />---<br /><br />हिमांशूनं शाळेतून आल्या आल्या दप्तर कोप-यात भिरकावलं आणि फ्रीजचं दार उघडलं. दिवसभर शाळेत त्याच्या डोळ्यासमोर फ्रीज येत होता ! आंब्याचा लाल चुटुक मावा प्लॅस्टिकच्या पिशवीत आरामात विसावला होता. ते पाहून त्याच्या डोळ्यात चमक उत्पन्न झाली ! त्याची चाहूल लागून हेमा स्वयंपाकघरात अवतीर्ण झाली. </p><p>"हिम्या घुबडा तुला काही अक्कल दिली आहे की नाही देवाने ?" हेमाने आक्रमक सुरुवात केली. </p><p>"तुला काय करायचंय ? माहीत आहे तुला फार जास्ती दिलीये ते". हिमांशूने उर्मट प्रत्युत्तर केले. </p><p>"मूर्खा, काल आईच्या समोर काय बावळटपणा चालला होता ? अधाशी कुठला. तुझ्यामुळे आपण दोघेही गोत्यात येणार आहोत एकदा. थोडा पेशन्स नाही का ठेवता येत तुला ?" </p><p>हेमाचं फायरिंग बिनतोड होतं. आंब्याचा मावा आणि आपलं धाकटेपण लक्षात घेता हिमांशूने पड खाल्ली. अशा पद्धतीने शांतता प्रस्थापित झाल्यावर हेमाने ऑपरेशन ’मास्टरमाईंड’ करायला सुरुवात केली. </p><p>"हे बघ - प्लॅस्टिकच्या पिशवीला दोन स्टेपल्स आहेत. त्या जरा कडेलाच मारल्या आहेत. आपण त्यांच्या मधून हळूच बोट आत खुपसून एक लचका तोडू. आणि लक्षात ठेव - आईला चुकून माकून संशय आलाच तर आम्ही दोघांनी मिळून पिशवी उघडली असं सांगायचं. मागच्या वेळसारखी हरामखोरी केलीस तर तुझी काही धडगत नाही." हेमानं सज्जड दम भरला. हो, बरोबरच आहे. Even Pirates have a code of conduct !<br />दोन स्टेपल्सच्या मधून पिशवीचे फोल्ड हळूवार उलगडत हेमाच्या बोटांनी एकाग्रतेने आंब्याचा माव्यापर्यंत मजल मारली. । एकाग्रता यशोबीजम । दोन बोटांत एक लपका पकडून ठेऊन हळूहळू बाहेर काढण्यात ती कमालीची यशस्वी झाली. एवढ्या परिश्रमांनी बाहेर काढलेला आंब्याच्या माव्याचा गोळा जिभेवर अर्ध्या मिनिटात कसा विरघळला ते समजलेही नाही ! आता फक्त पिशवीतल्या माव्यात एक छोटासा खड्डा पडल्यासारखा दिसत होता. हिमांशूनं बाहेरून पिशवी दाबून आतला मावा जरा चपटा आणि सरसा केला आणि पुन्हा पहिल्यासारखा आकार आणला !<br /><br />---<br /><br />रचनाला आज कामाचा काही मूडच येत नव्हता. नवीन फीचर कसा डिझाईन करायचा याचा विचार करून करून तिच्या मेंदूला मुंग्या आल्या होत्या. उगाच थोडे कोड लिहून पाहिले, पण गाडी अडकायला लागली. होतं एखाद्या दिवशी असं. तसंही वीक एन्ड पर्यंत वेळ आहे अजून. होईल, होईल. आज स्टेटस मीटिंगला तिनं ’बेसिक हाय लेव्हल डिझाईन चालू आहे’ असं काहीतरी थातुर मातुर स्टेटस दिलं होतं. उद्या काय नवीन सांगायचं तो प्रश्नच होता. तेवढ्यात आदिती क्यूबमधे डोकावली.<br />"काय ग काय चाललंय ?"<br />"काही नाही ग, ते डिझाईन कंप्लीट करायचं होतं ना नव्या मोड्युलचं, ते जरा पाहत होते"<br />"पॅन्ट्रीत चहा घ्यायला येतेस ?"<br />"अग आत्ताच कामाला हात घातला होता..." रचनानं गुळमुळीत कारण पुढे केलं.<br />"करशील ग. जरा updates होते" एक डोळा बारीक करून आदितीनं हलक्या आवाजात सांगितलं.<br />मग रचनानं उगाच आढेवेढे घेतले नाहीत.<br />...<br />...<br />"मग डुरक्या काय म्हणला ?" रचनाला उत्सुकता आवरता येत नव्हती.<br />"स्स्स्स्स अग हळू बोल ना ! नाहीतर पुढल्या ’ले ऑफ’ ला आपला नंबर लागेल"<br />"अग डुरक्या म्हणजे कोण ते कोणाला कळतंय ?"<br />"कळतं सगळं. एक वेळ काम कसं करायचं ते नसेल कळत, पण बाकी सगळं समजतं"<br />...<br />...<br /><br />रचना समाधानानं क्यूबमधे परतली. ही आदिती पण भन्नाट आहे. कुठून कुठून बातम्या मिळवते कोण जाणे ! पण अपडेट महत्वाचा होताच. मग तिनं जाऊन समोरच्या विंग मधल्या उमाला थोडी कल्पना दिली. आज आता कामात लक्ष लागणं अवघडचं होतं...<br /><br />---<br /><br />आंब्याच्या माव्याचा एक तुकडा खाऊन काय होतंय समाधान ! हेमाने अस्वस्थपणे एक दोनदा उगाचच इकडून तिकडे चकरा मारल्या. मग पुस्तक वाचण्याचं सोंग करणा-या हिमांशूकडे तिनं नजर टाकली.<br />"ए हिमू"<br />"काय ग?"<br />"काही नाही, असंच म्हणलं काय करतोयंस ?"<br />"काही नाही"<br />उरलेली वाक्ये ’नजरेने’ पूर्ण झाली. wavelength जुळणं म्हणतात ते हेच.<br />माव्याचा एक तुकडा बाहेर काढून झाला. पण मग दोघांनाही जाणवलं - उगाच काटकसर करण्यापेक्षा दोघांनी एकेक तुकडा खाल्ला तर असा काय मोठासा फरक पडतोय !<br />मावा थोडा खाली गेल्यासारखा दिसत होता. हेमाने मग तो अधिकाधिक चपटा करून वर ढकलला. क्षेत्रफळ तेवढेच राहिले पाहिजे. जाडी कमी झालेली फारशी समजणार नाही आईला. भूमितीचे ज्ञान कामाला आले !<br /><br />---<br /><br />रचनाने चहा करायला फ्रीजमधून दूध बाहेर काढले. संध्याकाळी बाल्कनीमधे बसून चहा पिणे हा तिचा आवडता कार्यक्रम होता. आज दुधाचे पातेले उचलताना तिची आंब्याच्या माव्याकडे नजर गेली. मग तिला थोडी खुशी आणि थोडंसं अनामिक दडपण जाणवलं.<br /><br />---<br /><br />"हाय लेव्हल डिझाईन ऑलमोस्ट झालंय. थोडे इश्यूज आहेत. ते आज सॉल्व्ह होतील मोस्टली." रचनानं नितीनला अतिशय जनरल स्टेटस अपडेट दिला.</p><p>"Ok. Things are on track, right?"<br />"Yes, yes, very much on track"<br /><br />"टास्क किती % कंप्लीट आहे असं लिहू?"<br /><br />" Umm 15 % "<br /><br />नितीनला जरा अन्कम्फर्टेबल वाटलं पण त्यानं दुर्लक्ष केलं.<br /><br />---<br /><br />"आंब्याच्या माव्याची पातळी जरा जास्तच खाली गेल्यासारखी वाटतिये का रे ?"<br />"थोडी वाटतिये, पण जाऊ दे. आता काय करणार ?"<br /><br />---<br /><br />आज इन्वेस्टमेंट प्रूफ्स द्यायची होती ऑफिसमधे. टॅक्स कॅल्क्युलेशन साठी. कटकटच असते ही एक. रांगेत चांगले दोन तास मोडले. काम कसलं डोंबलाचे होणारे मग ? आज तर सांगून वेळ मारून नेली की "कोड झालंय, पण काही इंटिग्रेशन इश्युज येत आहेत. बेसिक इन्व्हेस्टिगेशन चालू आहे वगैरे वगैरे." पाहू कसे काय होतय.<br /><br />---<br /><br />आंब्याच्या माव्याची पातळी उन्हाळ्यातल्या भूजल पातळी प्रमाणे खालावली होती. हेमा आणि हिमांशूने एकमेकांकडे साभिप्राय पाहिले. आता पिशवीचा आकार कसाही बदलून, चपटून, थापटून उपयोग नव्हता. मावा निम्म्यावर संपला होता. आता बोलणी तर खायचीच होती. शेवटी दोघांनी मनाचा हिय्या केला. हेमाने सरळ स्टेपल्स काढून टाकल्या आणि उरला सुरला सगळा गोळा दोघांनी खाऊन टाकला. रिकामी पिशवी मात्र पुन्हा फ्रीजमधे ठेवायला ते विसरले नाहीत !<br /><br />---<br /><br />गेले ३-४ दिवस खूप सारवासारवी करून झाली. आज शुक्रवार होता, सोमवारी डेडलाईन होती आणि काम झालेले नव्हते. स्टेटस कसेही दिले तरी उपयोग नव्हता.<br />"नितीन, माझं काम थोडं लॅग होत आहे. काही unexpected issues मुळे माझा प्रोग्रेस जरा स्लो झाला."<br />"रचना, आपल्याला सोमवारची डेडलाईन आहे. Quality Assurance ला hand off ठरला आहे. तुला माहीतच आहे की आपले प्रोजेक्ट रिस्कच्या जवळपास आहे. We can not afford to miss this deadline."<br />" Umm मंगळवार पर्यंत डिले झालेला नाही चालणार का?"<br />" Doesn't look possible to me. We have to stick to our schedule. So please plan accordingly"<br />'Plan accordingly' . म्हणजे वीक एंड ला काम कर. Hmmm आधी पापे केली, ती निस्तरा आता. आता आंबा बर्फी विसरा. करा कोडिंग. छे छे छे. आग लागो त्या जॉब ला.<br />घरी येई पर्यंत रचनाच्या डोक्याचा भाजलेला पापड झाला होता.<br /><br />चहा टाकावा म्हणून दूध घ्यायला फ्रीज उघडला तेव्हा रचनाची नजर आंब्याच्या माव्याकडे गेली. काहीतरी गडबड वाटली. अरेच्या ! माव्याची पिशवी कुठे गेली ! पिशवी तर तिथेच होती ! मग मावा कुठे गेला !!<br /><br />रचनाचे उरले सुरले डोके एकदमच आऊट झाले.<br />"हेमा sss"<br />"हिमांशू sss"<br />"एका मिनिटात इथे हजर व्हा".<br />कारस्थानातील पकडलेले आरोपी मान खाली घालून हजर झाले. आईच्या आवाजाच्या पट्टीवरून त्यांना त्यांचे भवितव्य लगेच कळले.<br /><br />"लाजा नाही वाटत तुम्हाला ? पाव किलो आंब्याचा मावा खाल्लात चार दिवसात ? अक्क्ल गहाण टाकलीत का काय ? का कुठे खायला मिळत नाही ? आं ? बर्फीसाठी आणला होता ना ? आता बसा बोंबलत. तुम्हाला ती दुकानातली बर्फीच प्रिय ना. काही करणार नाही आता बर्फी न टर्फी पुन्हा. आणि काय ग हेमा, तो हिमांशू एक लहान आहे. तुला पण समजत नाही ? त्याला असं शिकवतेस ? जा चालते व्हा इथनं. तोंड नका बघत बसू माझं. यूसलेस".<br /><br />हेमा आणि हिमांशू नं काढता पाय घेतला. पण हे तसे अपेक्षितच होते. आता बाबा आल्यावर अजून काय होईल ते पाहू असा विचार करून त्यांनी सहानुभूती मिळवायला उगाचच पुस्तके उघडली. लक्ष मात्र एकमेकांकडे आणि बाबांच्या बेल कडे होते !<br /><br />हताश होऊन रचनाने आरामखुर्चीत अंग टाकले आणि चहाचा कप तोंडाला लावला. कपभर चहा पोटात गेला तसे तिला जरा तरतरी आली. रागाचा उद्रेक होऊन गेला तसे तिला जरा बरे वाटले. "लेकरांवर एवढे भडकलो आपण, वीक-एन्ड ला काय डोंबल बर्फी करणार होतो !" तिच्या मनात प्रामाणिक विचार डोकावला. हेमाला हाक मारून ती म्हणाली - </p><p>"हेमा, मला आज जरा बरं वाटत नाहीये. जा - दोघे जण प्राचीमधून पंजाबीचं पार्सल आणा. आणि असं पुन्हा करू नका. घरातल्या घरात कसले रे चोरून खाता. आवडतो एवढा मावा तर सांगायचे न ! अजून एक पाकीट आणले नसते का !"<br /><br />कहानी मे ट्विस्ट !! हेमा आणि हिमांशू या अनपेक्षित सुटकेमुळे भलतेच खूश झाले ! आंब्याच्या माव्याची चोरी तर पचलीच, वर पंजाबीची ट्रीट ! Thats cool !! </p>paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1151991373366827902006-07-03T22:30:00.000-07:002009-09-13T08:49:02.194-07:00आनंदे नटली !<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHNtnOhGYl-IO6Ts0tjtNBGTZ2zQwgt1rN2Ca_Zg7K45JPEdmOrJhbdJ8_SY7NwxUWASR2VnKgOFA-rJEndPrxhGBQefjDCtItqhLG4kQBz2GhfHZCjGTrFvD7LFkz3h5OQj2Z2Q/s1600-h/Poem.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5378769193480270978" style="FLOAT: right; MARGIN: 0px 0px 10px 10px; WIDTH: 240px; CURSOR: hand; HEIGHT: 320px" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHNtnOhGYl-IO6Ts0tjtNBGTZ2zQwgt1rN2Ca_Zg7K45JPEdmOrJhbdJ8_SY7NwxUWASR2VnKgOFA-rJEndPrxhGBQefjDCtItqhLG4kQBz2GhfHZCjGTrFvD7LFkz3h5OQj2Z2Q/s320/Poem.jpg" border="0" /></a> वृक्षांकडे पहा<br />गगनभरारी घेणा-या विहंगांकडे पहा<br />नभ आच्छादणा-या मेघांकडे पहा<br />अनंताच्या पोकळीत डोळे मिचकविणा-या ता-यांकडे पहा...<br /><br />आणि जर तुम्हाला 'दृष्टी' असेल<br />तर तुम्हाला दिसेल<br />की या सा-यांचं आस्तित्वच आनंदमय आहे<br />प्रत्येकजण केवळ आनंदी आहे !<br /><br />खरंतर वृक्षांना आनंदी असण्याचं कोणतं कारण आहे ?<br />ते ना पंतप्रधान बनणारेत, ना राष्ट्रपती<br />ना ते कधी श्रीमंत होणार आहेत<br />ना त्यांच्या गाठीशी कधी पुंजी साठणार आहे !<br /><br />तुम्ही विश्वास ठेवणार नाहीत,<br />पण ही उमललेली फुलं आनंदी आहेत.<br />खूप खूप आनंदी आहेत...<br /><br />(स्वैर अनुवाद)<br />---<br />पांचगणीच्या ’शेरबागे’मध्ये वाचलेल्या या कवितेचा मी अनुवाद करण्याचा प्रयत्न केला होता. ती मूळ कविता आज येथे अपलोड करायला मुहूर्त सापडला !<br />७ सप्टेंबर ०९paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1151475308557748032006-06-27T23:04:00.000-07:002006-06-27T23:15:08.566-07:00फूल फुलताना ...कारचे दार उघडून सागरने लॅपटॉपची बॅग आत ठेवली. सीटवर पाठ टेकून टायची गाठ सैल केली. उघड्या काचेतून थंड वारा लागला तेव्हा त्याला थोडेसे बरे वाटले. मनात विचारांचा कल्लोळ उठला होता. रस्त्यावर ट्रॅफिक सिग्नल्स हिरवे-लाल रंग पालटत होते. पाय यांत्रिकपणे ब्रेक- ऍक्सिलरेटर ऑपरेट करत होते. गेल्या काही महिन्यांतल्या घटना डोळ्यासमोर चलतचित्राप्रमाणे सरकत होत्या...<br /><br />वेगात आगेकूच करणा-या दुचाकी बाजारात कंपनीने नवी बाईक लॉंच केली होती. संपूर्ण युनिट एकच ध्यास घेऊन काम करत होते. माईलेज, पिक-अप, लुक्स, कंफर्ट - अनेक घटक विचारात घेऊन काम जोमाने चालले होते. या नव्या बाईकला मार्केटचा प्रतिसाद उत्तम मिळाला होता. वाढत्या स्पर्धेत टिकाव धरून कंपनीने अपेक्षेपेक्षा अधिक यश मिळवले होते. हे यश साजरे करायला कंपनीने एक मोठी पार्टी आयोजित केली होती आणि तिथेच बिनसले होते ! डायरेक्टरनी यशाचे गमक म्हणजे 'तरुणाईला खेचणारा' बाईकचा 'सेक्सी लुक' असल्याचे आवर्जून नमूद केले. केवळ संबंधित विभागाच्या प्रतिनिधींना विशेष पुरस्कार प्रदान करण्यात आले. सागरच्या युनिटमधे मात्र मोठीच निराशा पसरली होती. बहुतेक बाईकला वेग देणारे इंजिन असते, चाके असतात, हे टॉप मॅनेजमेंट विसरली असावी. 'कर्मण्येवाधिकारस्ते' प्रत्यक्षात उतरवणे किती कठीण आहे हे सागरला प्रथमच जाणवले ! विचारांच्या नादात गाडी घरापाशी आली तेव्हा सागर भानावर आला. ऑफिसच्या कटकटी उंबरठ्याबाहेरच सोडण्याचा तो नेहमी प्रयत्न करायचा...<br /><br />दार उघडून नेहाने हसून त्याचे स्वागत केले.<br />लग्न होऊन पाच वर्षे झाली तरी प्रेम अजून ताजेतवाने होते.<br />'कसा काय गेला दिवस ?'<br />'झकास!'<br />'बाऽबाऽऽ' चिमुकल्या सायलीने गळ्यात इवलेसे हात टाकले.<br />'काय म्हणते आमची चिमणी' ? सागरने लाडाने सायलीच्या गालगुच्चा घेतला.<br />"A man travels the world in search of what he needs and returns home to find it" किती खरंय हे वाक्य, सागरला जाणवले !<br />'अरे दिवसभर तिची भुणभुण चाललीये, तिला बागेत घेऊन जातोस का?'<br />'जातो की. तेवढे चहाचे इंधन टाक आमच्या टाकीत म्हणजे निघालो!'<br /><br />सागरचे बोट पकडून सायलीची स्वारी बागेत निघाली. बागेत तिला तिच्याएवढे छोटे दोस्त मिळाले. लहान मुलांना काय, मैत्री करताना 'सोशल स्टेटस, फायनान्शिअल बॅकग्राऊंड, प्रोफेशन' असल्या भिंती आड येत नाहीत - सागरच्या मनात विचार आला. गुलाबांच्या एका ताटव्यापाशी बसून तो मुलांची किलबिल पाहत राहिला...<br /><br />तासभर बागडून झाल्यावर सायली बाबांकडे आली आणि 'दमले' असे म्हणून त्याच्या मांडीवर आसन जमवले. एवढ्यात तिच्या चंचल डोळ्यांना मागच्या ताटव्यातले सुंदर गुलाब दिसले. 'अय्या कित्ती सुंदर आहेत ही फुलं' ती आनंदाने चित्कारली. पण त्या 'सुंदर' या शब्दाने सागरचा मनातल्या चुकीच्या तारा छेडल्या गेल्या... सायलीला जवळ घेऊन तो म्हणाला,<br />'बेटा, गुलाबाची फुलं सुंदर आहेतच. ती सगळ्यांनाच आवडतात. पण फुलं पाहतेस तेव्हा त्या फुलांना आधार देणारे डेख पहा. ते काटेरी दिसते न? तरीसुद्धा. ते खोड पहा. तेही सुंदर दिसत नाही न ? पण फूल फुलायला तेही लागतात... झाडाला जीवनरस आणून देणारी मुळं ? ती तर बिचारी जमिनीत राहतात - आपलं तोंड कायमचं लपवून...ती तर दिसतही नाहीत. दिवसभर राबणारे माळ्याचे रापलेले हात सुंदर दिसत नाहीत. पण बाग फुलवायला लागणारं पाणी तेच शिंपतात... त्यांचंही कौतुक कर'<br /><br />सायलीला समजलं नाही की बाबा आज हे काय बोलतायत ! तिच्या चिमुकल्या मेंदूत झालेला विचारांचा गुंता सागरने तिच्या डोळ्यांत वाचला आणि त्याला आपली चूक समजली ! चटकन हसून तिचे केस विसकटून तो म्हणाला,<br />'तुला नाही समजलं ? तू लहान आहेस अजून. मोठी झालीस की समजेल !!'.<br /><br />मग स्वतःशीच हलकेच उद्गारला 'कदाचित समजेल. कदाचित नाहीसुद्धा ! तसंही सगळ्याच मोठ्यांना थोडीच समजतं हे !'paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com20tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1148970579431230662006-05-29T23:25:00.000-07:002006-05-29T23:29:39.440-07:00पहिला पाऊसरखरखली मनं<br />चिकचिकली तनं<br />भेगाळली माती<br />सुकलेली पाती<br />निष्पर्ण तरूंवर चोची आसुसतात,<br />वैशाख वणव्यात डोळे सावली शोधत भिरभिरतात<br />नदी नाले आटतात, ओठ सुकतात,<br />पाहुण्याच्या वाटेकडे सारे डोळे लावून बसतात<br /><br />कुठुनसा हळूच थंडावा येतो,<br />बघता बघता वारा पिसाट होतो<br />वादळी पानं भिरभिरतात,<br />धुळीचे लोट उठतात<br />आभाळ भरून येतं<br />सारंच कसं जडावतं<br />मेघांचा गडगडाट वरुणाचा कौल बोलतो<br />पसरलेल्या तळव्यावर हलकेच एक मोती येऊन विसावतो<br />विजेचा लखलखाट चारी दिशा उजळतो<br />स्तब्ध निसर्ग मल्हार आळवतो<br /><br />पहिला पाऊस बरसतो ! पहिला पाऊस बरसतो !!<br /><br />तापल्या धरतीवर<br />सरी सडा शिंपतात<br />धुंद मृद्गंध नसानसात भरतात<br />वार्धक्याला तारुण्याचे कोंब फुटतात<br />भूमातेला सृजनाचे वेध लागतात<br />ढेकळं विरघळतात<br />ओहळ खळाळतात<br />डोळे निवतात<br />मनं विसावतात<br />विजेच्या तारांवर मणी ओघळतात<br />इवल्या तळ्यांत कागदी होड्या तैरतात<br /><br />आटलेली शाई, बुजलेली लेखणी<br />अमृताच्या शिडकाव्यानं झरझर झरते<br />शब्दब्रह्माला रचनेचं स्वप्न पडतं<br />पहिल्या पावसात माझं मन हरवतं...paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1143366780575906902006-03-26T01:49:00.000-08:002006-03-26T01:53:00.586-08:00मी कोण ?विदेशाहून पातले ।<br />दोन पदीं थाटले ।<br />तोचि 'लाभ' ओळखावा ।<br />'त्याग' तेथेचि जाणावा ॥paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1138612121551357482006-01-30T00:58:00.000-08:002007-01-30T20:59:03.256-08:00Salary Revision Letterमंदार आज खुशीत होता. ब-याच दिवसांपासून मिळणार, मिळणार म्हणून चर्चेत असलेली पगारवाढ आज मिळाली होती. मॅनेजरने फिगर्स सांगितल्या आणि सॅलरी रिव्हिजन लेटरसुद्धा दिले. कामाचेही विशेष कौतुक केले ! गेल्या दोन सत्रांतल्या काहीशा फ्लॅट हाईक्स नंतर यावेळेला चांगली वाढ मिळाली होती. दिवसभराचे काम संपवून मंदारने कौतुकाने एकदा 'लेटर' कडे नजर टाकली आणि मग ते बॅगेत टाकून बाईकवर स्वार होऊन निघाला. तशी ही काही पहिली पगारवाढ नव्हती, पण अजून त्यातली मजा टिकून होती !<br /><br />रात्र झाली होती. दिवसभराच्या कामामुळे शीण आला होता पण मनात उत्साहाचं वारं खेळत होतं. बेल वाजविल्यावर दोन मिनिटांनी दार उघडले. निर्विकार चेह-याने बाबा म्हणाले 'जिन्यातला दिवा बंद कर'. 'दार उघडताना याच्यापेक्षा काही चांगलं बोलता येत नसेल का?' स्वत:शी काहीसा त्रागा करून मंदार आत आला. त्याला आधी आईला न्यूज द्यायची होती... स्वयंपाकघरात आई भाजी निवडत होती. आईला मिठी मारून तो म्हणला 'ओळख' !<br />आई करवादली - 'मेल्या केलीस का छळायला सुरुवात आल्या आल्या.. किती वेळा सांगितलं मला अंगचटीला आलेलं आवडत नाही म्हणून. हे घर आहे, हिंदी सिनेमा नाही.'<br />'चूप ग. मला आवडतं'. मंदार म्हणाला, 'आज हाईक मिळाला. हे लेटर.'<br />'बरं. छान. देवापुढे ठेव ते. सगळ्यांना बरी मिळाली आहे का पगारवाढ?'<br />'हो हो. माझ्या टीममधे सगळे खूश दिसले.'<br />'आईट्ले ऐक ना. अजून स्वयंपाक व्हायचा आहे ना ?'<br />'हो. आत्ता होईल अर्ध्या तासात.'<br />'मग आपण असे करू, स्वयंपाक राहू दे. आपण बाहेर जाऊ जेवायला.'<br />'कसली अवलक्षणे रे. ऊठसूठ कसले बाहेर जायला हवे तुला ? मागच्याच आठवड्यात पार्टी झाली ना कसली तरी?'<br />'अग पण तुम्ही कुठे होतात? मी मित्रांबरोबर गेलो होतो. आज सेलिब्रेट करायला जाऊ ना. गार्डन कोर्ट मधे जाऊ.'<br />'बाहेर खायची चटक लागली आहे तुला. आम्हाला नाही आवडत. मी घरी चांगली शेवयाची खीर करते.'<br />'आई प्लीsssज'<br />'कसले डोहाळे रे हे ? कसली अस्वच्छता, कुठली तेलं आणि काय पदार्थ वापरतात हॉटेलांमधे ! इथे घरी सगळे चवीढवीचे पदार्थ बनतात तरी तुमचे मन अडकले आहे हॉटेलात.'<br />'आई इथे चवीचा प्रश्न नाहीये. अग सगळे मिळून छान गप्पा मारत जेवू. तुलाही स्वयंपाकातून एक दिवस सुट्टी. चांदनी चौकातल्या हॉटेल्स मधून छान व्ह्यू दिसतो पुण्याचा. येताना कॉफी पिऊ मस्तपैकी'<br />'जशी घरी कधी कॉफी पहायलाच मिळत नाही तुला.'<br />बाबांनी मधे तोंड उघडले - 'अवाच्या सवा रेट असतात त्या हॉटेलांमधे. तुम्हाला खिशात चार चव्वल आले म्हणून माज आलाय.'<br />'बरोबर आहे रे. तुम्हाला कल्पना काहीये, पुढे लग्न, मुलं झाल्यावर खर्च काय असतात याची. तुमचे वाढते पगार दिसतात, पण आज मुलांच्या शिक्षणाला किती पैसे खर्च होतात याचे भान आहे का ?'<br />'आई, एक दिवस हॉटेल मधे गेलं म्हणून यातलं काय काय होणार आहे ? जरा नीट विचार करून तोंड उघडत जा. नसते इश्यूज करू नकोस.' मंदारचा पारा चढला.<br />'पैशाचा माज बोलतोय' - बाबांची नजर बोलली.<br />'आत्ता बाहेर यायचा मला तरी उत्साह नाहीये रे बाबा.'<br />'गाडीतून जायचंय. तुला काय श्रम आहेत?'<br />'कशाला, तूच जा तुझ्या त्या मित्रांबरोबर. नाहीतरी सगळे तसलेच चटोर. घरी पाय राहत नाही, गावभर उनाडायला हवं. पैसे मिळवले म्हणजे सगळं झालं असं वाटतं तुम्हाला. एक टेलिफोनचं बिल भरायची अक्कल नाही. बाहेर एक वस्तू विकत घ्यायला पाठवली तर बरं वाईट समजत नाही...'<br />'बास. इनफ. एक जेवायचा विषय तुम्ही पुरेसा ताणलाय. आई, मला घरी जेवायचं नाहीये. माझ्यासाठी अन्न शिजवू नकोस.'<br /><br />संतापानं धुमसत मंदार बाहेर पडला. कॅपुचिनोच्या कपात राग बुडवायचा त्यानं निष्फळ प्रयत्न केला. खूप वेळ विचार करूनही 'माझं काय चुकलं' हे त्याला गवसलं नाही.<br /><br />आईचा स्वयंपाक झाला. आई-बाबा जेवायला बसले. 'हल्लीची पिढी कशी बिघडत चालली आहे आणि त्यांचं पुढे कसं कठीण आहे' यावर गपा मारत त्यांचं जेवण झालं.<br /><br />टेबलावर 'सॅलरी रिव्हिजन लेटर' तसंच पडून राहिलं.paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com14tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1137995743467712482006-01-22T21:36:00.000-08:002006-01-22T23:41:00.146-08:00ऐकावे जनाचे (अभियांत्रिकी प्रवेश)बारावीची परीक्षा आटोपून निकाल जाहीर झाला की लगबग सुरू होते 'पुढच्या वाटा' ठरविण्याची. अगदी हल्लीहल्लीपर्यंत शास्त्र शाखेच्या विद्यार्थ्यांची मानसिकता 'चांगले मार्क मिळाले, प्रवेश मिळत असेल तर अभियांत्रिकी नाहीतर वैद्यकीय शाखेकडे जायचे' अशी होती. अभियांत्रिकीला पर्याय ठोकळेबाज असायचे. पण गेल्या काही वर्षांत असंख्य ज्ञानशाखांचे आणि शिक्षणसंस्थांचे पेव फुटल्यामुळे ही निर्णयप्रक्रीया कमालीची गोंधळून टाकणारी झाली आहे ! 'कुठल्या महाविद्यालयात कुठली शाखा' ही कॉंबिनेशन्स गोंधळात भरच टाकतात ! मग हा गोंधळ निस्तरायला काही लोक तज्ञांचे (!) मार्गदर्शन घेतात, काही समुपदेशनाचा आधार शोधतात, काहीजण 'कल चाचणी' देतात, तर काही चक्क 'चार लोक काय करतायत' ते करतात !<br />'चार लोक' काय सांगतात ? या 'चार लोकांत' तज्ञ आले, पालक आले, सिनिअर्स आले, आणि ज्यांचा अभियांत्रिकीशी काहीच संबंध नाही ते पण आले !!<br /><br />वाचा !!<br /><br />--<br /><br />"छे छे ! तुमच्या त्या सगळ्या कॉम्प्यूटर, इलेक्ट्रॉनिक्स या म्हणजे 'वडापाव ब्रॅंचेस'. खरे इंजिनिअरिंग म्हणजे कोअर ब्रॅंचेस - मेकॅनिकल, इलेक्ट्रिकल नाहीतर सिव्हिल."<br />"अहो ते कॉम्प्यूटरचे काही खरे नाही. आज आहे, उद्या नाही. मेकॅनिकल, आणि सिव्हिल कसे - जग बुडाले तरी छिन्नी हातोडा कुठे जात नाही !"<br />"कॉम्प्यूटर ना, साईड बाय साईड करता येते. NIIT मधे नाही का ढिगाने कोर्स असतात."<br />"मेकॅनिकल करून कॉम्प्यूटरला जाता येते नंतर. उलटे नाही करता यायचे."<br />"प्रिंटिंग चांगले. त्यात थोड्याच सीट्स असतात. सगळ्यांना नोक-या मिळतात."<br />"इलेक्ट्रॉनिक्स च्या ऐवजी कॉम्प्यूटर ला जा. तसा अभ्यासक्रम सारखाच असतो. कॉम्प्यूटर ला नोक-या ब-या मिळतात हल्ली."<br />"शी प्लेन इलेक्ट्रॉनिक्स अजिबात घेऊ नकोस. इलेक्ट्रॉनिक्स विथ टेलिकॉम असेल तरच घे बाई !"<br />"मेकॅनिकल ला मरण नाही!"<br />"VIT म्हणजे नुस्ती शाळा आहे. कॉलेज लाईफ पण हवे की नाही थोडेसे !"<br />"शेवटी COEP ते COEP ! आम्हाला इंजिनिअरिंग कॉलेज म्हटले की तेवढेच समजते. बाकीच्या कॉलेज मधे काही अर्थ नाही"<br />"छे हो ! हल्ली COEP मधे काही राम राहिलेला नाही. बेकार स्टाफ !"<br />"ते ऑटॉनॉमी का कायससं मिळालं आहे ना आता COEP ला ? ते बरं का वाईट ?"<br />"PVG घराच्या जवळ आहे. तेच घेतलेले बरे..."<br />"MIT चे कॅंटीन कसले आहे पहिलेस का ? कॅम्पस स्टड आहे !"<br />"कम्मिन्स्स नक्को घेऊ बाई. नुस्तं मुलींचं कॉलेज. नो गाईज :( सो बोअरिंग..."<br />"उलटं बरं की ग ! जरा सुरक्षित वाटतं आपल्या मुलींना घालायचं तिथे म्हणजे..."<br />"COEP हे बोट क्लब असलेले एकमेव कॉलेज आहे ! Full Maaz !"<br />"PICT हे Comp ला बेस्ट आहे. इतक्या वर्षांची परंपरा आहे..."<br />"पण ओव्हरऑल COEP ला प्लेसमेंट चांगले आहे."<br />"इथे जॉब कुणाला करायचाय ? इथे डिग्री छापायची आणि सरळ स्टेट्स ला सुटायचे. Purdue नाहीतर Stanford मधून MS झाले की लाईफ बनेल."<br /><br />--<br /><br />कशासाठी शिकायचे ?<br />Engineer College मधे कशासाठी जायचे ?<br />ज्ञान, आवड, गरज, पैसा, समाधान, सामाजिक प्रतिष्ठा, छंद, Extracurricular Activity, टवाळक्या, आई-बाबांना कृतार्थ करायला... नक्की कशासाठी ?<br />प्रत्येक शाखेत काय शिकावयास मिळते ?<br />तुम्हांस ते आवडते का ?<br />झेपेल का ?<br />पुढे करियर च्या संधी काय असतात ?<br />वस्तुस्थिती काय आहे ?<br />बदलत्या जगाचे नियम काय आहेत ?<br /><br />--<br /><br />स्वत:ला काडीची अक्कल नसताना लोकांना फुकटचे सल्ले देणारे आणि गैरसमज पसरविणारे हे महामूर्ख आजूबाजूला नसते तर किती बरे झाले असते नाही ?paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1137735672645858682006-01-19T21:31:00.000-08:002006-01-19T21:41:12.663-08:00टवाळा आवडे विनोद !संदर्भातून वाक्ये बाहेर काढणे, शब्द बदलणे, वाचन करताना मथितार्थ नजरेआड करून भलताच अर्थ लावणे यासारख्या वाचन-दुर्गुणांमुळे कित्येकदा अर्थाचा अनर्थ होतो. अनेकदा एखाद्या प्रसिद्ध ग्रंथातून अवतरणे देऊन स्वत:चा व्यासंग दाखविण्याच्या निष्फळ प्रयत्नात लोक भलतेच संदर्भ भलत्या ठिकाणी वापरतात. याचंच एक अतिशय उत्तम उदाहरण म्हणजे 'टवाळा आवडे विनोद'.<br /><br />दासबोधातील एका ओवीचा हा चतकोर तुकडा (नीट न) वाचून अनेकांचा असा ग्रह होतो की रामदास स्वामींना विनोदाचे वावडे होते ! या वरून काहींनी समर्थांवर टीका केली आहे, तर काहींनी हा समज खोटा कसा आहे हे दाखवायचा प्रयत्न केला आहे.<br /><br />ही ओवी दासबोधाच्या सातव्या दशकातील श्रवणनिरूपण या नवव्या समासाची ५१ वी ओवी आहे. संपूर्ण ओवी याप्रमाणे :<br />टवाळां आवडे विनोद । उन्मत्तास नाना छंद । तामसास अप्रमाद । गोड वाटे ॥<br />(अर्थ: थट्टेखोर माणसास विनोद आवडतो, अंगात माज आलेल्या माणसास नाना व्यसने आवडतात, तर तामसी माणसास दुष्कर्म करणेच गोड वाटते.)<br /><br />संदर्भाच्या कुशीतून खुडलेले पोरके शब्द त्यांचा अर्थ चटकन गमावतात. म्हणून ही ओवी कोणत्या संदर्भात येते ते प्रथम पाहू. या समासात विविध प्रकारच्या लोकांना त्यांच्या रूचीप्रमाणे वेगवेगळ्या गोष्टी कशा आवडतात याचे मोठे रसाळ विवेचन करताना समर्थ सांगतात -<br />ज्ञानियास पाहिजे ज्ञान । भजकास पाहिजे भजन । साधकास पाहिजे साधन । इछेसारिखे ॥<br />परमार्थ्यास परमार्थ । स्वार्थ्यास पाहिजे स्वार्थ । कृपणास पाहिजे अर्थ । मनापासुनी ॥<br />... याच ओघात समर्थ वरील श्लोक सुद्धा सांगतात. तात्पर्य,<br />'आवडीसारखे मिळे । तेणें सुखचि उचंबळे ।' हे श्रोत्यांना समजावून सांगताना दिलेल्या अनेक उदाहरणांपैकी एक म्हणजे 'टवाळा आवडे विनोद'. इतकी साधी सोपी गोष्ट आहे ! परंतु 'संदर्भासह स्पष्टीकरण' हे केवळ परिक्षेत गुण मिळविण्यासाठी वापरायचे असते !<br /><br />बरे, संदर्भ सोडून द्या. तरीसुद्धा या वाक्याचा अर्थ, 'टवाळ माणासाला विनोद आवडतो' एवढा आणि एवढाच होतो. यापुढे जाऊन, 'विनोद आवडणारा माणूस टवाळ असतो' असा या विधानाचा अर्थ अजिबात होत नाही !! उदा. 'माकडाला फुटाणॆ आवडतात' याचा अर्थ 'फुटाणॆ आवडतात तो प्रत्येक जीव माकड असतो' असा अजिबात होत नाही !! (अधिक माहितीसाठी जिज्ञासूंनी 'Logic' मधले Converse, Inverse आणि Contrapositive हे प्रकार पहावेत...)<br /><br />आता निर्धास्तपणे विनोद करा ! तसेही 'काव्यशास्त्रविनोदेन कालो गच्छति धीमताम्' असे म्हटलेलेच आहे :)paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com14tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1134713872860225052005-12-15T22:11:00.000-08:002007-01-19T12:10:15.783-08:00शाप आणि वरदानखरं तर मराठी माध्यमाच्या विद्यार्थ्यांना 'अमुक अमुक' 'शाप की वरदान' अशा विषयांची सवय असते. उदा. 'दूरदर्शन शाप की वरदान' (दूरदर्शन - मी ज्याचे दुरूनही दर्शन घेत नाही ते. हा कुठला समास ? बहुधा मध्यम-पदलोपी असेल !) किंवा 'विज्ञान शाप की वरदान'. (या विषयावर दोन्ही बाजूने तावातावाने निबंध लिहिणारे बरेच लोक पुढे विज्ञान शाखेला जातात. पोटाची खळगी भरायला लागते ना !! ) असो. पण 'शाप आणि वरदान' हाच निबंधाचा विषय म्हणून तसा नवा आहे...<br /><br />ज्येष्ठ विचारवंत पामर (सगळे विचारवंत ज्येष्ठच कसे असतात ? 'कनिष्ठ विचारवंत' असा शब्दप्रयोग मी तरी अजून ऐकला नाहीये !) यांच्या मते हल्ली शाप तर बरेच ऐकू येतात पण वर देण्याची प्रथा जवळपास बंद झाली आहे. (परिचय - पामर - मराठी तसेच संस्कृत साहित्य आणि अध्यात्मवाङ्मयाचे गाढे अभ्यासक आणि व्यासंगी विश्लेषक. पाहा : <a href="http://paamar.blogspot.com">http://paamar.blogspot.com</a> ).<br /><br />वर आणि शापांखेरीज पुराणांमधील कुठलीच कथा पूर्ण होणार नाही इतके त्यांचे अनन्यसाधारण महत्व आहे. संस्कृत साहित्यातील उपमा-रूपक-उत्प्रेक्षा अलंकाराच्या वापराच्या धर्तीवर सांगायचे झाले तर,<br />पुराण कथा हेच जणू मानवी शरीर आहे, आणि शाप आणि वर ह्या त्यातील नीला आणि रोहिणी आहेत. अथवा<br />पुराण कथा हीच जणू इमारत आहे, आणि शाप आणि वर हे त्यातील बीम्स आणि पिलर्स आहेत. अथवा<br />पुराण कथा हेच जणू टायट्रेशन आहे, आणि शाप आणि वर हे त्यातील ब्युरेट आणि पिपेट आहेत. अथवा<br />पुराण कथा हेच जणू स्टॉक मार्केट आहे, आणि शाप आणि वर हे त्यातील गेन-लॉस आहेत (स्टॉपलॉस हा उ:शाप आहे!). अथवा<br />पुराण कथा हेच जणू सॉफ्टवेअर आहे, आणि शाप आणि वर हे त्यातील Infrastructure Framework Components आहेत. अथवा<br />पुराण कथा हीच जणू सुंदर स्त्री आहे, आणि<br />छे छे, तसले काही नाही !!<br />पुराण कथा हीच जणू सुंदर स्त्री आहे, आणि शाप आणि वर हे तिचे राग - लोभ आहेत.<br /><br />बस!! बस!!<br />कसे आहे, एकच गोष्ट चार वेळा जरा फिरवून फिरवून सांगितली की मनावर ठसते. विलायतेत यालाच हल्ली 'Spaced Repetition' म्हणतात. आपल्याकडे हे सगळे ज्ञान आधीपासूनच होते ! What say you ?<br /><br />पण संस्कृत साहित्यिकांस अशी 'चार वाक्यांत' सांगायची गोष्ट 'चाळीस श्लोकांची' लांबड लावून सांगायची सवय का लागली असेल यावर सखोल चिंतन केल्यावर मला अशी शक्यता दिसली की पुणे युनिवर्सिटी प्रमाणे नालंदा आणि तक्षशिला विद्यापीठातील पेपर तपासनीस सुद्धा उत्तरांची लांबी पाहून गुण देत असावेत. असो. प्राचीन भारतबर्षातील परीक्षापद्धती हा स्वतंत्र संशोधनाचा विषय आहे.<br /><br />वर देण्याचे काम शक्यतो देवांकडे असायचे. विशेष करून ब्रह्मदेव आणि शंकर उदार हस्ते (आणि विष्णूच्या जिवावर परस्पर उदार होऊन! ) मोठे मोठे वर देऊन टाकत. हो, नंतर बहुतेक करून विष्णूलाच निस्तरायला लागायचे ते प्रकरण ! नाही म्हणायला माणसे सुद्धा आपल्या-आपल्यात वर द्यायची. उदा. मत्स्यगंधेशी विवाह झाल्याच्या खुशीत शंतनूने भीष्माला इच्छामरणाचा वर दिला, तोसुद्धा न मागता ! दशरथाने कैकयीला वर दिला होता, ज्याचा उल्लेख पुढे आहे.<br /><br />वर मागणा-यांमधे दैत्यांचा क्रमांक फार वरचा लागतो. आणि त्यांपैकी जवळपास बहुतेकांना अमर होण्यासाठीच वर हवे असायचे. बरोबर आहे, अमृत हातचे गेल्यावर ते तरी काय करतील ! बहुतेक त्यांना कोडं-कोडं खेळायला आवडत असेल. कारण ब्रह्मदेवाने 'अमर होता येणार नाही' असे खडसावून सांगितल्यावर ते वेगवेगळ्या युक्त्या काढायचे - मानवाच्या/देवाच्या अथवा पशूच्या हस्ते मरण नको, दिवसा आणि रात्री मरण नको, आकाशात किंवा जमिनीवर मरण नको इ !! मग विष्णूला त्यांची 'सिस्टीम हॅक करायला' काहीतरी सवाई युक्ती करायला लागे ! मला समजत नाही, वर्षानुवर्षे जगून त्यांना करायचे तरी काय होते ! 'आयुष्य व्यर्थ आहे' यावर त्यांचा विश्वास नसावा.<br /><br />यात फसवाफसवी पण चालायची. बिचारा कुंभकर्ण - इंद्रपद मागायला गेला, आणि तेवढ्यात त्याच्या जिभेवर म्हणे देवी जाऊन बसली ! मग जीभ जड होऊन तो 'इंद्र'पदाच्या ऐवजी 'निद्रा'पद म्हणाला आणि सत्यानाश झाला !<br /><br />शापाच्या जोडीला उ:शाप आल्याने परिस्थिती अगदीच हाताबाहेर नव्हती! वर देणारे बरेच असतील पण शाप देणा-यांमधे दुर्वास मुनींचा हात धरणारे कोणीही नाही ! त्यांच्या शापाच्या तडाख्यातून भले भले सुद्धा सुटले नाहीत ! आणि त्यांनी कुणाला उ:शाप दिल्याचेही मी ऐकले नाहीये !<br /><br />काही वेळेला वर आणि शाप देण्याच्या भानगडीत भलत्यावरच अन्याय व्हायचा ! दशरथाने कैकेयीला दोन वर दिले. तिने चतुराईने सांगितले की मी मला हवे तेव्हा हे वर वापरीन, (हल्ली सॉफ्ट्वेअर मधे याला 'लेट बाइंडिंग' म्हणतात!) आणि वर मागताना परस्पर रामाला वनवासात पाठवले !<br /><br />हुश्श ! बरेच मोठे आख्यान झाले !<br />माझी खात्री आहे, आतापावेतो तुम्ही 'ब्लॉग- शाप की वरदान' या विषयावर विचार सुरू केला असेल !paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1130135764471016252005-10-23T23:27:00.000-07:002005-10-23T23:36:04.476-07:00गुत्तामी दारूच्या गुत्त्यात कधीच गेलो नव्हतो<br />खरंच.<br /><br />मी दारूच्या गुत्त्यात कधीच गेलो नव्हतो<br />गरजच नव्हती<br />नक्की?<br />अर्थातच.<br />म्हणजे हो<br />म्हणजे ... नाही<br />म्हणजे ... मला नीटसं सांगता येत नाही ...<br />पण त्याने असा काय मोठा फरक पडतो ?<br />हे खरं की<br />मी दारूच्या गुत्त्यात कधीच गेलो नव्हतो<br /><br />माझे पुष्कळ मित्र जायचे<br />मी पाहायचो<br />दुरूनच<br />मोठा अजब गुत्ता होता तो<br />कोणी आलं-गेलं, की उघड्या दारातून<br />दिसायचं तेवढं पाहायचो<br /><br />मोठा अजब गुत्ता होता तो<br />देशी-विदेशी म्हणाल ती मदिरा मिळायची तिथं<br />सुखी-दु:खी, श्रीमंत-गरीब, सुरूप-कुरूप सारेजण जायचे तिथं<br />बाहेर पडताना ते अधिक सुखी व्हायचे का दु:खी<br />ते समजायचं नाही चेहरा पाहून;<br />आजकाल सारेच मुखवटे वापरतात ...<br /><br />मित्र मला बोलावायचे<br />मी नकार द्यायचो<br />ते चिडवायचे, आग्रह करायचे, हळहळायचे<br />त्यांच्याकडून वर्णनं तशी खूप ऐकली होती<br />पण परिणामांना मग घाबरायचं ...<br />नशा<br />नशेचीच भिती होती<br />म्हणूनच असेल, पण<br />मी दारूच्या गुत्त्यात कधीच गेलो नव्हतो<br /><br />तो दिवसच काही निराळा असावा<br />कुणास ठाऊक कुणी खुणावलं !<br />कुणास ठाऊक पावलं कशी वळली !<br />पण मी गुत्त्याची पायरी चढलो !!<br />दरवानानं अदबीनं दार उघडलं<br />धडधडत्या छातीवर हात ठेवून मी आत गेलो<br />आत सारंच सुंदर होतं<br />फक्त दिसायला<br />प्रत्येकजण आपापल्या चषकातून मद्य रिचवत होता<br />कुणी समाधिस्त होऊन केवळ निरखत होता<br />कोणी बुडत्यात होता, कोणी काठावर<br />मद्याचा नशीला गंध जिथंतिथं भिनला होता<br />मलाही नशा चढली<br />मी मद्याला स्पर्शही केला नव्हता अजून, शपथ !<br />तरीही<br /><br />साकीनं माझा प्याला अर्धाच भरला !<br /><br />फेसाळत्या सोनेरी वारुणीनं भरलेला<br />हो,<br />अर्धाच भरलेला,<br />माझा प्याला मी डोळे भरून पाहिला<br />क्षणभर त्यातला थरार जगलो<br />अर्ध्या रिकाम्या प्याल्याकडे<br />पाहिलं सुद्धा नाही !<br />तरीपण<br />का कुणास ठाऊक,<br />माझा प्याला हिंदकळला !<br />अंगावर शिंतोडे उडाले<br />ते कोरड्या ओठांनी निरखले<br />अंगावरचे शिंतोडे वाळले सावकाश<br />पण नशा पुरती उतरली नाही ...<br /><br />पावलं अजूनही कधीमधी गुत्त्याकडे वळतात<br />दरवान हसून स्वागत करतो<br />पण पावलं उंब-यावरच अडखळतात<br />तेथूनच परत फिरतो<br />दूरची वाट चालताना 'शायर' भेटतो<br />खांद्यावर हलकंच थोपटून म्हणतो,<br />"हाय कंबख्त! तूने पीही नही ..."paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-18111571.post-1129872386910620612005-10-20T22:25:00.000-07:002005-10-20T22:26:26.916-07:00PMTपरवा ऑफिस मधून परत येत होतो. नेहमी प्रमाणे रस्त्याने अनेक मिरवणुका चालल्या होत्या. रथ आणि पथके होती. लाऊडस्पीकरच्या भिंती चालवल्या होत्या. ज्ञानोबांनी एकदाच काय ती मातीची भिंत चालवली असेल नसेल, तर त्याचे कोण कौतुक ! इथे आम्ही रोजच चालवतोय गाणा-या भिंती, तर आमच्यावर टीका ! रस्ता ही आपल्या तीर्थरूपांची खासगी मालमत्ता असल्याप्रमाणे मिरवणूक संथपणे आणि इतरांची पुरेशी गैरसोय करून चालली होती. उरलेल्या जागेतून वाहने जाण्याचा प्रयत्न करत होती. त्यांत मीही होतो.<br />एवढ्यात काय आश्चर्य !! मला चक्क माझा मित्र 'चतुरक' एका रथावर दिसला - तेही फॉर्मल ड्रेस मधे, लॅपटॉप ची बॅग खांद्याला लावून !<br />आश्चर्याने मी क्षणभर दिग्मूढ होऊन थबकलो. पण मागच्या सर्वांनी आकांताने हॉर्न वाजवून मला भानावर आणले. मी घाईघाईने रथाच्या जवळ जाऊन चतुरकास पुसले, "बा चतुरका, तू कोणत्या मंडळाचा ? कोणाची मिरवणूक ?"<br />चतुरकाने प्रसन्न हसून मला निवेदले, "कोणत्याच मंडळाचा नाही. मी 'पी एम टी' ने जातोय."<br />"पी एम टी ???"<br />"पुणे मिरवणूक ट्रान्स्पोर्ट. असे पहा. इथे बसेस ची व्यवस्था चांगली नाही. पण रोज मिरवणुका आहेत. गणपती, देवी, ग्रंथ, वारी, स्वामी, महाराज, राष्ट्रपुरुष, राज्यपुरुष, लोकसभेपासून ते प्रत्येक गल्लीतील 'अखिल भारतीय फलाणी नागरी पतसंस्था' येथपर्यंतचे सभासद, अध्यक्ष इ. निवडणुका, अशा अनेक मिरवणुका असतात. प्रत्येक मिरवणुकीत रथ/ गाडा आणि स्पीकरच्या भिंती असतात. त्यामुळे एका ठिकाणाहून दुस-या ठिकाणी जाण्यासाठी एक रथ पकडायचा आणि त्यावर बसून जायचे. झाल्यास तर गाणी ऐकता येतात पूर्ण वेळ. स्वत:स वाहन चालवायला लागत नाही. शिवाय मिरवणुकीला सिग्नलला थांबायला लागत नाही. पोलिस संरक्षण मिळते. फायदेच फायदे !"<br />पण प्रत्येक वेळी हव्या तेथे नेणा-या मिरवणुका कशा असतील ?" माझी बालबोध शंका.<br />"मूर्खा, तू आंतरराष्ट्रीय विमान प्रवास केलास ना ? त्यामध्ये कनेक्टिंग फ्लाईट्स असतात ना ? तसेच. समजा तुला मॉडर्न कॅफे पासून कोथरूड ला जायचे आहे. तर प्रथम डेक्कन ला जाणारी मिरवणूक पकडायची. डेक्कन ला मिरवणूक बदलून कोथरूडच्या रथावर बसायचे. रथांची फ्रिक्वेन्सी तशी चांगली असते."<br />मी चतुरकास मनोभावे वंदन केले.<br />थोडं गंभीर होत, पण हसण्याचा प्रयत्न करत चतुरक म्हटला,<br /><span style="font-family:verdana;font-size:85%;">"If you can't beat them, join them..."</span>paamarhttp://www.blogger.com/profile/17892037623946837386noreply@blogger.com5